zadośćuczynienie za krzywdę

Zadośćuczynienie za krzywdę dla osób najbliższych poszkodowanego, który doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu – uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego

zadośćuczynienie za krzywdę

ZADOŚĆUCZYNIENIE ZA KRZYWDĘ DLA NAJBLIŻSZYCH POSZKODOWANEGO, KTÓRY DOZNAŁ CIĘŻKIEGO I TRWAŁEGO USZCZERBKU NA ZDROWIU – CZY PRZYSŁUGUJE?

W dniu 27 marca 2018 roku Sąd Najwyższy rozstrzygnął w powiększonym składzie wątpliwość, czy​ w razie poważnego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia osobom najbliższym poszkodowanego może przysługiwać na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego roszczenie o zadośćuczynienie z tytułu naruszenia ich własnego dobra osobistego.

uchwała w składzie 7 sędziów z dnia 27 marca 2018 roku do sygn. III CZP 69/17

„​Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu”.

Tezę uchwały można znaleźć pod linkiem:

http://www.sn.pl/orzecznictwo/SitePages/Najnowsze_orzeczenia.aspx?ItemSID=990-16544171-be1b-4089-b74b-413997467af2&ListName=Zagadnienia_prawne

Program 500+, a obowiązek alimentacyjny

Program 500+ już działa

Od 1 kwietnia bieżącego roku weszła w życie ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci – Program Rodzina 500 plus, wprowadzająca dla rodzin świadczenie wychowawcze w kwocie 500 złotych miesięcznie przede wszystkim na drugie i kolejne dziecko (szczegółowe zasady programu można znaleźć pod linkiem: http://www.program500plus.pl/zasady-programu.html)

Jak pokazały ostatnie miesiące, kwota 500 złotych miesięcznie okazała się być szansą na solidny zastrzyk gotówki dla wielu rodzin – gminy zalały tysiące wniosków o objęcie programem już od pierwszego dnia jego obowiązywania.  Jednak wraz z wprowadzeniem nowej instytucji wsparcia dla rodzin pojawiło się istotne pytanie natury prawnej – jak ów program wpłynie na sytuację dłużników alimentacyjnych?

Obowiązek alimentacyjny według KRiO, sposób orzekania

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb strony uprawnionej do tych świadczeń oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości strony zobowiązanej do ich uiszczania. Co istotne, zgodnie z ustawą w razie zmiany stosunków w rodzinie, zwłaszcza majątkowych, można żądać zmiany orzeczenia w zakresie świadczenia alimentacyjnego.

Usprawiedliwione potrzeby finansowe osoby uprawnionej do otrzymywania comiesięcznej kwoty 500 złotych na dziecko de facto ulegają zmianie, co z kolei stanowi bodziec dla osób zobowiązanych do składania powództw o obniżenie kwoty łożonej tytułem obowiązku alimentacyjnego. Wielokrotnie jednak okazuje się, że orzekające w tych sprawach Sądy stają przed poważnym dylematem – czy program 500 plus powinien mieć wpływ na orzekany w sprawie zakres świadczeń alimentacyjnych, czy też finansowa pomoc rodzicom  ze strony Państwa nie daje podstaw do ich obniżenia?

W praktyce okazało się, że niektóre Sądy na rozprawie wielokrotnie rozpytują stronę uprawnioną, czy złożyła wniosek o przyznanie pomocy w ramach programu 500+, również sami pełnomocnicy posługują się argumentem o zmianie stosunków majątkowych w rodzinie na skutek przyznania przez gminę rządowego świadczenia. Uzasadnieniem dla powyższego jest okoliczność, iż świadczenie pokrywa część potrzeb dziecka, a więc obowiązek alimentacyjny może ulec zmniejszeniu. Zgodnie bowiem z art. 3. ust. 2. ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci: „celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z zaspokojeniem potrzeb życiowych i wychowaniem dziecka”.

Zdarza się jednak, że Sądy rodzinne w ogóle nie biorą pod uwagę możliwości obniżenia świadczenia w takiej sytuacji. Uzasadnieniem z kolei dla tego stanowiska jest argument, że rządowy program ma na celu zapewnienie rodzinom poprawę sytuacji ich dzieci poprzez swoistą pomoc Państwa w zapewnieniu tym rodzinom wyższych środków, zatem sytuacja, w której rodzina dostaje wsparcie finansowe przy jednoczesnym obniżeniu źródła pieniędzy w postaci alimentów stałaby w sprzeczności z celem programu.

W związku z niejednoznacznością przepisów, w ostatnim czasie do Sejmu trafił projekt o zmianie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada, że wsparcie programem 500+ nie będzie podstawą do obniżenia alimentów (link: http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=448 ).

Jak doręczyć rozszerzenie powództwa? Bezpośrednio, czy za pośrednictwem sądu?

Jak doręczyć rozszerzenie powództwa?

Jak doręczyć rozszerzenie powództwa? Kwestia ta nastręczała wątpliwości wielu fachowym pełnomocnikom. Również sądy wyrażały odmienne poglądy. Apelacja krakowska zajęła stanowisko, że pismo zawierające rozszerzenie powództwa winno być doręczone drugiemu pełnomocnikowi bezpośrednio (wyrok SA w Krakowie z 19.05.2015r., sygn. akt I ACa 297/15). Z kolei apelacja katowicka przyjęła odmienną koncepcję, zgodnie z którą rozszerzenie powództwa powinno być doręczane za pośrednictwem sądu (wyrok SA w Katowicach z 18.01.2013r., sygn. akt V ACa 673/12). Poważne wątpliwości co właściwej interpretacji przepisów powziął Sąd Okręgowy w Krośnie i w postanowieniu z dnia 22 września 2015r., I Ca 2014, przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne:

„Czy odpis pisma procesowego wniesionego w toku procesu przez profesjonalnego pełnomocnika strony, którym następuje rozszerzenie powództwa, podlega doręczeniu pełnomocnikowi strony przeciwnej w sposób przewidziany w art. 132 § 1 k.p.c., czy też za pośrednictwem sądu?”

Sąd Najwyższy podjął uchwałę:

Odpis pisma procesowego zawierający rozszerzenie powództwa nie podlega doręczeniu na podstawie art. 132 § 1 k.p.c.


Uchwała z dnia 21 stycznia 2016 r., III CZP 95/15.

Zgodnie z powyższą uchwałą pismo zawierające rozszerzenie powództwa winno być kierowane za pośrednictwem sądu.

Uzupełnienie opłaty od pozwu, a brak podstaw do wydania nakazu w postępowaniu nakazowym

Uzupełnienie opłaty od pozwu, a brak podstaw do wydania nakazu w postępowaniu nakazowym

Sąd Najwyższy po rozstrzygnięciu przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 5 listopada 2015 r., V ACz 1035/15, zagadnienia prawnego:

„Czy po skierowaniu sprawy do postępowania upominawczego wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym sąd wzywa stronę powodową, w trybie art. 130 § 1 k.p.c., do uiszczenia pozostałej 3/4 opłaty od pozwu pod rygorem jego zwrotu albo prowadzi sprawę bez wstrzymania biegu postępowania, a o obowiązku uiszczenia tej opłaty orzeka, stosownie do art. 1303 § 2 k.p.c., w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji?”

przekazał zagadnienie do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego.
(postanowienie z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 110/15).

Rozstrzygnięcie powiększonego składu Sądu Najwyższego będzie miało kluczowe znaczenie dla powodów, którzy już teraz mogą w pewien sposób „kredytować” postępowanie z rachunku Skarbu Państwo rozszerzając powództwo (bez uiszczenia opłaty od rozszerzonego powództwa). Odmiennie jednak jest w przypadku skierowaniu sprawy do postępowania upominawczego wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym – sąd wzywa do uzupełnienia opłaty pod rygorem zwrotu pozwu. Czas pokaże (orzeczenie powiększonego składu) czy również w tym wypadku będzie możliwość późniejszego rozliczenia opłaty od pozwu.