Najczęściej zadawane pytania – zakupy przez Internet

Zakupy przez Internet – co powinieneś wiedzieć?

  1. Czym są klauzule niedozwolone?
  2. Przykłady klauzul niedozwolonych.
  3. Jakie konsekwencje może ponieść przedsiębiorca stosujący klauzule niedozwolone?
  4. W jakim terminie mogę odstąpić od umowy zawartej na odległość?
  5. Czy sprzedający może żądać zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu?
  6. Czy dowodem zakupu może być tylko paragon?
  7. Czy mogę zwrócić w ramach prawa do namysłu bilet do kina zakupiony przez Internet?
  8. Czy odbiór osobisty towaru zakupionego w sklepie internetowym powoduje utratę prawa do dostąpienia od umowy w ciągu 14 dni?
  9. Czy korzystając z opcji „Kup teraz” mam prawo odstąpić od zawartej umowy?
  10. Czy prawo do odstąpienia od umowy przysługuje mi gdy kupuję w serwisach lokalnych ogłoszeń?

1. Czym są klauzule niedozwolone?

Klauzule niedozwolone, inaczej abuzywne, to postanowienia niezgodne z prawem, znajdujące się w umowach zawieranych z konsumentami (także w regulaminach), ograniczające prawa konsumentów. Takie postanowienia ustalają prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, są nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem, czyli takie na które konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Nie dotyczy to postanowień, w których jednoznacznie określono przedmiot i cenę. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr klauzul abuzywnych (https://www.rejestr.uokik.gov.pl/), dzięki któremu samodzielnie możemy upewnić się czy budzące nasze wątpliwości postanowienie nie zostało już uznane za niedozwolone.

2. Przykłady klauzul niedozwolonych.

  • „(…) zastrzega sobie prawo do zmiany treści niniejszego regulaminu bez uprzedzenia”.
  • „Towar do zwrotu przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu”.
  • „Zwracany produkt nie może nosić śladów używania. Zwroty przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu„.
  • ,,Podstawą przyjęcia reklamacji jest dowód zakupu towaru (paragon fiskalny lub faktura VAT)”.
  • „(…) nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie lub niedostarczenie zamówienia w wybranym przez Klienta terminie w wyniku wydarzeń i sytuacji, na które nie ma wpływu”.
  • „Różnice między rzeczywistym wyglądem produktu, a jego zdjęciem na stronie internetowej (…)nie mogą być podstawą reklamacji i zwrotu zakupionego towaru”
  • Sklep nie odpowiada za terminowość dostarczenia przesyłek przez firmy kurierskie.”

[źródło:

https://www.parp.gov.pl/component/content/article/64023:niedozwolone-postanowienia-umowne-w-regulaminach-sklepow-internetowych-korzysci-dla-przedsiebiorcy-stosujacego-regulamin-wolny-od-klauzul-niedozwolonych;

https://www.rejestr.uokik.gov.pl/]

3. Jakie konsekwencje może ponieść przedsiębiorca stosujący klauzule niedozwolone?

Klauzule abuzywne są nieważne z mocy prawa, zatem nie wiążą stron umowy. W pierwszej kolejności konsument powinien skontaktować się z przedsiębiorcą, zwrócić mu uwagę i negocjować eliminację i niestosowanie tych postanowień. W praktyce dochodzenie swoich praw przez konsumentów może wymagać wejścia na drogę sądową. Konsument może pozwać przedsiębiorcę i żądać stwierdzenia danego postanowienia za niedozwolone. Jeśli sąd uwzględnieni powództwo, zakazuje wykorzystywania takiej klauzuli. Odpis prawomocnego wyroku zostaje przesłany Prezesowi UOKiK, a postanowienie uznane za niedozwolone zostaje umieszczone w rejestrze klauzul niedozwolonych. Przedsiębiorca za stosowanie klauzul abuzywnych może zostać ukarany przez Prezesa UOKiK karą pieniężną, może również nakazać publikację decyzji sądu czy złożenie oświadczenia o określonej treści.

4. W jakim terminie mogę odstąpić od umowy zawartej na odległość?

Przy zakupie towaru przez Internet konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia w terminie 14 dni. Czas na odstąpienie od umowy to tzw. prawo do namysłu. Dzięki temu konsument ma możliwość zapoznania się z produktem, w taki sposób w jaki mógłby to zrobić przy zakupie stacjonarnym. Uprawnienie to jest przewidziane wyłącznie w przypadku zawierania umów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Początek biegu tego terminu uzależniony jest od otrzymania przedmiotu umowy.

Więcej na ten temat w odrębnym wpisie:

https://ppr.legal/2021/10/29/zakupy-przez-internet-jak-odstapic-od-umowy/.

5. Czy sprzedający może żądać zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu?

NIE. Prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie może być uzależnione od zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu. Taki warunek został uznany za klauzulę niedozwoloną.

Więcej na ten temat w odrębnym wpisie:

https://ppr.legal/2021/10/29/zakupy-przez-internet-jak-odstapic-od-umowy/ .

6. Czy dowodem zakupu może być tylko paragon?

NIE. Paragon nie jest jedynym dowodem zakupu. Sprzedawca może przyjąć zwracany towar bez paragonu, jeżeli jest możliwe udowodnienie zakupu za pomocą innego dokumentu potwierdzającego sprzedaż. Innym dowodem zakupu może być np. faktura, wyciąg z terminala, potwierdzenie transakcji z rachunku bakowego. Dopuszczalne są również dane z systemu platformy sprzedażowej, maile, czy nawet oświadczenie i zeznania świadków. Często zatem wymóg posiadania przez konsumenta paragonu przy zwrocie jest bezzasadny i uzasadniany wyłącznie względami praktycznymi dla sprzedawców. Zarówno zwrotu jak i reklamacji można zatem dokonać bez paragonu.

7. Czy mogę zwrócić w ramach prawa do namysłu bilet do kina zakupiony przez Internet?

NIE. Zgodnie z art. 38 pkt. 12 Ustawy o prawach konsumenta „prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi”. Zakup biletu do kina mieści się w kategorii wydarzeń rozrywkowych, dlatego należy uznać ustawowe wyłączenie prawa do odstąpienia w tym zakresie. Sprzedawca może jednak przewidzieć w regulaminie warunki korzystniejsze dla konsumenta i dopuścić możliwość zwrotu.

8. Czy odbiór osobisty towaru zakupionego w sklepie internetowym powoduje utratę prawa do dostąpienia od umowy w ciągu 14 dni?

NIE. Konsument zachowuje prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, także gdy odbierze przedmiot osobiście. Odbiór osobisty zakupionego towaru nie powoduje utraty przez konsumenta prawa do odstąpienia od umowy na odległość w ciągu 14 dni. Istotą posiadania tego prawa jest moment i sposób zawarcia umowy między konsumentem a przedsiębiorcą. Nie ma znaczenia sposób odbioru zamówienia.

9. Czy korzystając z opcji „Kup teraz” mam prawo odstąpić od zawartej umowy?

Tak, można odstąpić od takiej umowy. Prawo to jednak nie będzie przysługiwało jeżeli zakupiliśmy produkt od osoby fizycznej, a nie od przedsiębiorcy.

10. Czy prawo do odstąpienia od umowy przysługuje mi gdy kupuję w serwisach lokalnych ogłoszeń?

Przysługujące nam prawa będą zależeć od tego z kim zawarliśmy umowę. W przypadku zakupu towaru od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej nie przysługuje nam prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Jeśli zawieramy umowę z przedsiębiorcą posiadamy pełnię praw przysługujących konsumentom. W przypadku umowy zawartej z osobą fizyczną, czyli innym konsumentem, możemy skorzystać z rękojmi za wady, zgodnie a art. 556-576 Kodeksu cywilnego.


Źródła:

  1. https://www.uokik.gov.pl/pytania_i_odpowiedzi.php
  2. https://www.parp.gov.pl/component/content/article/64023:niedozwolone-postanowienia-umowne-w-regulaminach-sklepow-internetowych-korzysci-dla-przedsiebiorcy-stosujacego-regulamin-wolny-od-klauzul-niedozwolonych
  3. https://www.rejestr.uokik.gov.pl/

Zakupy przez Internet – jak odstąpić od umowy?

JAKĄ UMOWĘ ZAWIERAMY ROBIĄC ZAKUPY PRZEZ INTERNET?

Jest to umowa zawarta na odległość, której definicję znajdziemy w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. – o prawach konsumenta:

Art. 2

1) Umowa zawarta na odległość [oznacza] umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

ODSTĄPIENIE OD UMOWY

W jakim terminie mogę odstąpić od umowy?

Art. 27

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35.

Po zakupie towaru przez Internet w ciągu 14 dni mamy prawo do zwrotu rzeczy bez podawania przyczyny. Sprzedawca nie może tego terminu skrócić. Może jednak, działając na korzyść klienta, dowolnie termin wydłużać. Informacje na ten temat można znaleźć w regulaminie każdego sklepu internetowego.

Dany kupującemu czas na zwrot rzeczy to tzw. prawo do namysłu. Dzięki niemu konsument ma możliwość zapoznania się z produktem, w taki sposób w jaki mógłby to zrobić przy zakupie stacjonarnym. Uprawnienie to jest przewidziane wyłącznie w przypadku zawierania umów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Jeśli klient kupuje tę samą rzecz w sklepie stacjonarnym ustawowe prawo zwrotu w terminie 14 dni mu nie przysługuje, gdyż miał on faktyczną możliwość zapoznania się z kupowanym towarem.

W przypadku chęci zwrotu przedmiotu zakupionego w sposób tradycyjny warto zapoznać się z polityką wewnętrzną sklepu, gdyż w szczególności sklepy sieciowe nierzadko oferują podobne prawo do zwrotu produktu. Należy pamiętać, że nie jest to jednak obowiązek nałożony przez ustawę na sklep stacjonarny, a jedynie dobrowolne działanie sklepu w ramach polityki wewnętrznej danej marki.

Odstąpienie od umowy i zwrot – czy oznacza to samo?

Należy zwrócić uwagę, że ustawa przewiduje prawo do odstąpienia w terminie 14 dni, a nie prawo do zwrotu rzeczy. Oznacza to, że jako kupujący mamy 14 dni właśnie na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Zwrot zakupionej rzeczy nie musi mieć miejsca w tym samym czasie, co złożenie oświadczenia. Produkt powinniśmy odesłać niezwłocznie, ale nie później niż 14 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Od kiedy należy liczyć termin?

Art. 28

Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się:
1) dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:

a) obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części,
b) polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;

2) dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.

Warto pamiętać, że termin do odstąpienia od umowy nie jest liczony od złożenia zamówienia.

Jednak w zależności od charakteru przedmiotu zakupu, data początkowa od której ten termin biegnie jest wyznaczana w określony sposób.

Najczęstszym przypadkiem jest zakup pojedynczej rzeczy, np. słuchawek, butów czy książki. Wówczas termin liczony jest od dnia, w którym rzecz otrzymaliśmy – np. jeśli zamówioną książkę otrzymaliśmy 1 marca, to możemy odstąpić od umowy najpóźniej z końcem dnia 15 marca.

W przypadku zamówienia kilku produktów, które są dostarczane osobno, partiami, bądź w częściach, 14-dniowy termin zaczyna biec od daty dostarczenia ostatniego przedmiotu.

Możliwe jest również zawarcie przez Internet umowy sprzedaży, zgodnie z którą towary mają być dostarczane przez określony czas, np. zamówienie cateringu dietetycznego. W takim przypadku termin liczymy od daty otrzymania pierwszej rzeczy.

W przypadku umów o świadczenie usług, termin liczony jest od dnia zawarcia umowy.

Art. 30 ust. 2

Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.

Warto również pamiętać, że 14 dni to czas na złożenie oświadczenia. Nawet jeśli sprzedawca otrzyma je później, już po upływie 14 dni, termin nadal jest uznawany za zachowany.

Jak odstąpić od umowy? – forma

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy można złożyć w sposób tradycyjny, np. listownie, lub jeśli sprzedawca daje taką możliwość – drogą elektroniczną.

Art. 30 ust. 1

Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie można złożyć na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do ustawy.

Oświadczenie o odstąpieniu od umowy można złożyć sprzedawcy w dowolnej formie. Jednak, aby odstępujący nie miał trudności z udowodnieniem, że oświadczenie złożył, najlepiej dokonać odstąpienia w formie pisemnej, listem poleconym. Można posłużyć się w tym celu gotowym formularzem.

Wzór formularza do pobrania:

Art. 30 ust. 3 i 4

3. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy:
1) przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy;
2) przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.

4. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa w ust. 3.

W przypadku, gdy sprzedawca przewidział taką możliwość, oświadczenie może zostać złożone drogą elektroniczną. Wówczas obowiązkiem sprzedawcy jest potwierdzenie przyjęcia oświadczenia.

OBOWIĄZKI STRON PO ODSTĄPIENIU OD UMOWY

Art. 31

1. W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą.
2. Jeżeli konsument złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy zanim przedsiębiorca przyjął jego ofertę, oferta przestaje wiązać.

Kto ponosi koszty zwrotu?

Obowiązki sprzedawcy

Art. 32

1. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.

Obowiązkiem sprzedawcy jest zwrot na rzecz kupującego następujących kosztów:

  • zapłaconej przez kupującego ceny towaru;
  • dostarczenia towaru kupującemu – obowiązek zwrotu ogranicza się do kosztów odpowiadających najtańszemu oferowanemu przez sprzedawcę sposobu dostawy.

Sprzedawca powinien zwrócić równowartość wskazanych wyżej kosztów poniesionych przez kupującego niezwłocznie, nie później niż 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu.

Warto wiedzieć, iż sprzedawcy przysługuje prawo do wstrzymania się ze zwrotem należności, dopóki rzecz nie zostanie mu przez kupującego zwrócona.

Obowiązki kupującego

Art. 34

1. Konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem.

2.  Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.

3.  Jeżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a rzecz dostarczono konsumentowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, przedsiębiorca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą.

Kupujący jest zobowiązany przede wszystkim do zwrotu rzeczy. Termin na odesłanie jej nie powinien przekroczyć 14 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu. Termin ten nie będzie obowiązywał jeżeli sprzedawca zaoferował odbiór rzeczy.

Kupujący, co do zasady, ponosi również koszty zwrotu takie jak np. koszt zapakowania przedmiotu.

Wyjątki od prawa do odstąpienia

Jeśli nasza sytuacja wydaje się mniej typowa warto zapoznać się z art. 38 Ustawy o prawach konsumenta i sprawdzić, czy nasz przypadek nie wpisuje się w którąś z pozycji z listy. Istnieją bowiem wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy, w których prawo do odstąpienia może być ograniczone lub w ogólne nie będzie przysługiwało.

CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA

1. Czy mogę zwrócić używany lub częściowo zużyty produkt?

Art. 34 ust. 4

Konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9.

Zużycie produktu przez kupującego jest dopuszczalne w zakresie zbadania towaru, zapoznania się z jego cechami. Kupujący może zatem zużycie taką ilość, np. perfum, jaka konieczna jest do zbadania właściwości produktu, czyli tyle ile zostałoby przez niego użyte przy zakupie w sklepie stacjonarnym. Jeśli zużycie będzie większe, to kupujący ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy. Oznacza to, że sprzedawca może pomniejszyć zwracaną cenę towaru o wartość zużytego czy zniszczonego produktu.

2. Czy mogę dokonać zwrotu bez paragonu?

TAK. Paragon jest tylko jednym z dowodów sprzedaży, a sprzedawca może przyjąć zwracany towar bez paragonu, jeżeli jest możliwe udowodnienie zakupu za pomocą innego dokumentu potwierdzającego sprzedaż. Innym dowodem zakupu może być np. faktura, wyciąg z terminala, potwierdzenie transakcji z rachunku bakowego. Dopuszczalne są również dane z systemu platformy sprzedażowej, maile, czy nawet oświadczenie i zeznania świadków. Często zatem wymóg posiadania przez konsumenta paragonu przy zwrocie jest bezzasadny i uzasadniany wyłącznie względami praktycznymi dla sprzedawców. Zarówno zwrotu jak i reklamacji można zatem dokonać bez paragonu.

3. Czy muszę zwrócić produkt w oryginalnym opakowaniu?

NIE. Wymóg zwrotu w oryginalnym, nienaruszonym pudełku w przypadku umów zawieranych na odległość może naruszać prawa konsumenta i stanowić klauzulę niedozwoloną. Przede wszystkim, co do zasady przedmiotem umowy sprzedaży jest produkt, a nie opakowanie. Sprzedawcy coraz częściej zabezpieczają się sprzedając „towar wraz z opakowaniem”. Jednak i to nie pozbawia konsumenta prawa do zwrotu, ponieważ sklep internetowy nie może wprowadzać żadnych pozaustawowych wyjątków od prawa zwrotu i działać w ten sposób na niekorzyść kupującego. Tak samo nie wolno sprzedającym uzależniać możliwości zwrotu od nienaruszonego opakowania. Typowym przykładem klauzuli niedozwolonej będzie na przykład zapis: „Zwracany produkt nie może nosić śladów używania. Zwroty przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu„.


Źródła:

  1. Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U.2020.287).
  2. https://www.uokik.gov.pl/faq_umowy_zawierane_na_odleglosc.php#faq1255

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka

Alimenty na dziecko – czym są alimenty?

Alimenty to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania na rzecz uprawnionego. Przyznane alimenty są świadczeniem obligatoryjnym, które jest spełniane regularnie na rzecz konkretnej osoby, co do zasady w postaci świadczeń pieniężnych.

Najczęstszym przypadkiem jest powstanie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka. Rodzice wychowujący dziecko wspólnie łożą na jego utrzymanie i wychowanie.

Art. 128 KRO

„Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.”

Warto wspomnieć, że oprócz obowiązku alimentacyjnego między rodzicami a dzieckiem, obowiązek alimentacji może powstać również między innymi krewnymi w linii prostej (dziadkowie – rodzice – dzieci, etc.), między rodzeństwem czy między rozwiedzionymi małżonkami.

Art. 133 § 1 KRO

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Alimenty na dziecko – kiedy powstaje obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny rodziców powstaje względem dziecka, gdy dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 §1 k.r.o.). Oznacza to, że rodzice są zobowiązani do zapewnienia dziecku utrzymania już od chwili jego urodzenia.

Alimenty na dziecko – kiedy dziecko jest uprawione do alimentów?

Rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz:

  • dziecka małoletniego, a także
  • dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania).

Brak możliwości samodzielnego utrzymania się – co to oznacza?

Przesłanka ta jest spełniona, gdy dziecko nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie środków utrzymania i zaspokoić podstawowych potrzeb. Może to wynikać z różnych okoliczności. Nie ulega wątpliwości, że dziecko chore, dotknięte niepełnosprawnościami będzie całkowicie pozbawione bądź będzie miało znacząco ograniczone możliwości zarobkowe.

Możliwość samodzielnego utrzymania się może być także utrudniona w przypadku dzieci pełnoletnich, które wciąż się kształcą. Osiągnięcie przez dziecko pełnoletności nie zwalnia rodzica z obowiązku alimentacyjnego, gdyż przekroczenie pewnej granicy wiekowej nie jest jednoznaczne z możliwością samodzielnego utrzymania się. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w jednej z uchwał, przez osiągnięcie samodzielności należy rozumieć „zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenie także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni” (wyr. SN z 26.11.1998 r., I CKN 989/97, Legalis). W kontekście dalszego kształcenia się i możliwości podjęcia działań zarobkowych przez dziecko, nie bez znaczenia pozostaje np. tryb podejmowanych studiów, czy czasochłonność kierunku. Samo podjęcie dalszej edukacji nie wyklucza bowiem możliwości podjęcia działań zarobkowych. Jest to możliwe np. gdy dziecko podejmuje studia w trybie niestacjonarnym. Nie jest to jednak regułą, gdyż w innych okolicznościach, gdy kierunek studiów, także niestacjonarnych, wymaga większego zaangażowania i nakładów czasu będzie to znacząco utrudnione. Dziecko może być jednak w stanie utrzymać się samodzielnie mimo niepodjęcia zatrudnienia. Środki utrzymania mogą pochodzić także z innych źródeł, jak np. ze świadczeń socjalnych, stypendiów, rent, a także gdy dziecko uzyskało odpowiednie kwalifikacje do podjęcia aktywności zawodowej, czy nawet został mu przyznany zasiłek dla bezrobotnych. Wszelkie okoliczności mające wpływ na ocenę możliwości pozyskiwania przez dziecko środków utrzymania muszą być jednak każdorazowo indywidualnie analizowane.

Warto w kontekście dalszego kształcenia się dziecka pełnoletniego zwrócić uwagę na jego postawę. Brak będzie podstaw do alimentacji dziecka, gdy to celowo chce uniknąć podjęcia pracy. Również brak osiąganych przez dziecko pozytywnych wyników w nauce mógłby się przyczynić do zwolnienia z obowiązku alimentacji.

Wyjątek – zwolnienie z obowiązku alimentacji – dochody z majątku dziecka

Dziecko, również małoletnie, może posiadać swój majątek. Źródłem pozyskiwania dochodów przez dziecko mogą być np. przedmioty odziedziczonego spadku (np. dochody przynoszone przez przedsiębiorstwo należące do spadku), przyznana renta. Jeżeli dochody te wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania dziecka, rodzice mogą być zwolnieni z obowiązku alimentacji. Warto podkreślić, że substancja majątku dziecka nie może zostać naruszona. Rodzic nie może np.  zbyć nieruchomości odziedziczonej przez dziecko, by za środki uzyskane ze sprzedaży pokryć koszty jego utrzymania i wychowania. 

Art. 133 § 2 KRO

Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Niedostatek

Może zdarzyć się sytuacja, gdy dziecko mimo osiągnięcia obiektywnej możliwości samodzielnego utrzymania się popadnie następnie w niedostatek. Jak wskazał Sąd Najwyższy, analizując stan faktyczny, w którym dziecko popadło w niedostatek przez problem narkomanii: uzyskanie przez dziecko faktycznej, realnej zdolności do utrzymania się samodzielnie pociąga za sobą wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego według zasad znajdujących wyraz w art. 133 § 1 KRO. Jeżeli dziecko następnie znajduje się w niedostatku, jego uprawnienia alimentacyjne w stosunku do rodziców kształtuje art. 133 § 2 KRO” (wyr. SN z 31.01.1986 r., sygn. III CZP 76/85).

Alimenty na dziecko – ile trwa obowiązek alimentacyjny i do kiedy trzeba płacić alimenty?

Nie ma wskazanego w przepisach terminu do kiedy należy płacić alimenty. Obowiązek alimentacyjny trwa bowiem do momentu usamodzielnienia się dziecka, wygasa gdy dziecko jest w stanie się samodzielnie utrzymać. W przypadku, gdy stan zdrowia, czy poziom niepełnosprawności dziecka nie pozwala mu na podjęcie działań w celu samodzielnego utrzymania się, obowiązek alimentacyjny rodziców na jego rzecz może trwać nawet dożywotnio

UWAGA! osiągnięcie pełnoletności przez dziecko nie zwalnia automatycznie rodzica z obowiązku alimentacyjnego, tak samo jak nie zwalnia z niego uzyskanie przez dziecko pewnego poziomu kwalifikacji zawodowych.

Alimenty na dziecko – kiedy rodzic może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego?

Należy podkreślić, że rodzice nie mogą się uchylić od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka. Na uprawnienia małoletniego nie mają wpływu nawet zasady współżycia społecznego. Od wykonania obowiązku alimentacyjnego nie zwalnia rodzica pozbawienie go władzy rodzicielskiej, czy też umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej – mimo wystąpienia takich okoliczności rodzice nadal mogą być obowiązani do świadczenia alimentów na dziecko.

Art. 1441 KRO

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Rodzice mogą natomiast uchylić się od świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka pełnoletniego. Mają do tego prawo wówczas, gdy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Doniosłym dla uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego może być brak starań dziecka w celu samodzielnego utrzymania się, bądź jeśli świadczenie alimentów powoduje nadmierny uszczerbek dla rodziców.

Art. 133 § 3 KRO

Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

***

Nasza Kancelaria prowadzi sprawy rodzinne, w tym dotyczące alimentów. Jeżeli potrzebujesz konsultacji w tym zakresie, serdecznie zapraszamy do kontaktu!

Spółka cywilna – co to jest i co warto o niej wiedzieć?

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a co za tym idzie, różnorodność form prowadzenia działalności powoduje, że osoby planujące założenie firmy stają przed dylematem, która z form będzie najbardziej odpowiednia do prowadzenia przyszłego biznesu.

Na rynku występuje mnóstwo firm prowadzonych w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (więcej na temat tej formy znajdziesz pod linkiem: https://ppr.legal/2018/04/09/umowa-spolki-z-ograniczona-odpowiedzialnoscia-wzor-z-omowieniem/), czy też w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (zazwyczaj mniejsze działalności, np. „Usługi Remontowe Jan Nowak”).

Spółka cywilna – spółka jak żadna inna

Jedną z popularniejszych form prowadzenia biznesu w Polsce jest również spółka cywilna. Ta forma prowadzenia działalności jest jednak wyjątkowa z kilku względów, o których warto pamiętać rozpoczynając przygodę z własną firmą.

Przede wszystkim należy ją odróżnić od klasycznych spółek prawa handlowego, czyli kapitałowych (np. spółka z o. o.) oraz osobowych (np. spółka partnerska, jawna), które są uregulowane w przepisach kodeksu spółek handlowych (na ich rozróżnienie na gruncie kodeksu spółek handlowych przyjdzie czas w następnym wpisie), podczas gdy spółka cywilna swoją regulację ma w przepisach kodeksu cywilnego.  Spółki tak kapitałowe, jak i osobowe, w przeciwieństwie do spółki cywilnej, posiadają wspólne dwie najważniejsze cechy, tj. są podmiotami prawa oraz posiadają odrębny majątek od wspólników. W przypadku spółki cywilnej, sytuacja jest diametralnie inna, gdyż oprócz samego słowa „spółka”, czy faktu, że jest to również forma prowadzenia działalności gospodarczej, nie ma tutaj mowy o jakimkolwiek osobnym bycie prawnym, na kształt typowej spółki z kodeksu spółek handlowych.

Co wyróżnia spółkę cywilną?

Spółka cywilna to … UMOWA

Spółka cywilna to rodzaj umowy, podobnie jak umowa pożyczki, darowizny, sprzedaży i podobnie jak one – uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego. Nie ma tu – w przeciwieństwie do spółek prawa handlowego – pewnego odrębnego bytu (podmiotu) od wspólników. Mamy tutaj do czynienia z pewnego rodzaju umownym uregulowaniem działalności gospodarczej osób fizycznych, które to osoby w uproszczeniu – stanowią o bytności spółki cywilnej. Osoby zainteresowane nie zakładają odrębnego podmiotu (spółki), który jako firma (przedsiębiorca) działa na rynku, ale sami (jako przedsiębiorcy) są podmiotem praw i obowiązków oraz zmierzają do osiągnięcia wspólnego, gospodarczego celu.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Fakt, że nie mamy tutaj do czynienia z odrębnym podmiotem rodzi określone majątkowe konsekwencje dla spółki cywilnej. Otóż wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają całym swoim majątkiem za jej zobowiązania. Tymczasem w przypadku spółek prawa handlowego odpowiedzialności tej praktycznie nie ma wcale (spółki kapitałowe), bądź jest ona subsydiarna (spółki osobowe), czyli zachodzi tylko wtedy, kiedy nie ma możliwości wyegzekwowania zobowiązania z majątku spółki. Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej jest z kolei nieograniczona i solidarna.

Majątek spółki, czy wspólników?

Niebagatelna jest również kwestia majątku spółki, o czym wspomniano wyżej w odniesieniu do spółek na gruncie kodeksu spółek handlowych. W wypadku spółki cywilnej majątek jest wspólny wszystkich wspólników i stanowi współwłasność łączną wspólników. Co więcej, w spółce cywilnej istnieje zakaz dokonywania wszelkich rozporządzeń majątkiem wspólników, co uniemożliwia im ewentualnie wyprowadzanie majątku ze spółki w okresie obowiązywania umowy. Takie rozwiązanie ma zapewnić stabilność stosunków między wspólnikami oraz uchronić majątek przed ewentualnymi działaniami wspólników konfliktowych.

Spółka cywilna – co najmniej dwóch wspólników

Istotne jest również to, że spółka cywilna nie ma racji bytu bez co najmniej dwóch wspólników.  Jest to kolejna różnica w stosunku do spółek kapitałowych, które są odrębnym bytem prawnym od swoich wspólników, przez co mogą istnieć pomimo w składzie tylko jednego wspólnika (np. jednoosobowa spółka z o. o.).

Blaski i cienie spółki cywilnej

Brak odrębności podmiotowej od wspólników, czy odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązania z pewnością nie stanowią czynnika zachęcającego do wybrania formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Dlaczego jednak taka forma istnieje i cieszy się popularnością? Do czego się nadaje spółka cywilna?

Skala działalności

Spółka cywilna z pewnością będzie dobrym rozwiązaniem w sytuacji prowadzenia działalności na małą skalę, co ma związek oczywiście z kwestią odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Tym samym spółka cywilna nie będzie adekwatnym wyborem w sytuacji, kiedy działalność wiąże się z wysokim ryzykiem. Często spółkami cywilnymi są małe rodzinne przedsiębiorstwa, oparte na więzi i wzajemnym zaufaniu wspólników.

Prostota założenia

Do zawarcia umowy spółki cywilnej wystarczy jej sporządzenie, w formie pisemnej. Ponadto, spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, a są nimi sami wspólnicy, toteż rejestracji nie będzie podlegała spółka, a sami wspólnicy (rejestr CEIDG).

Brak wymagań co do wkładu

Nie ma również minimalnych wymagań co do wysokości wkładu do spółki (przykładowo przy spółce z o. o. kapitał zakładowy wynosi minimum 5 tysięcy złotych).

Inne aspekty

Wreszcie, każdy wspólnik może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki bez uprzedniej uchwały wspólników. Co więcej, w przypadku rozwiązania spółki nie trzeba przeprowadzać formalnego postępowania likwidacyjnego spółki. Istotne jest również to, jak wygląda kwestia podatkowa – spółka cywilna opodatkowana jest tylko względem wspólników, natomiast już nie na poziomie wspólników i spółki (jak w przypadku spółki z o. o.).

 

                                                                                                             ***

Wybór formy działalności gospodarczej zależy od wielu czynników. Każda z form posiada swoje zalety i wady, które trzeba wziąć pod uwagę rozpoczynając swój biznes. Nasza Kancelaria pomaga przyszłym przedsiębiorcom w wyborze odpowiedniej formy i przygotowywaniu wszelkiej dokumentacji, w tym sporządzaniu umowy spółki. Serdecznie zachęcamy do kontaktu 🙂 

tarcza antykryzysowa

Tarcza antykryzysowa – najważniejsze postulaty

W poprzednim wpisie poruszaliśmy temat zmian, jakie wprowadzono w Polsce w codziennym życiu Polaków celem przeciwdziałania dalszego rozprzestrzeniania się wirusa Covid-19. Kolejną zmianą, mającą tym razem na celu ochronę gospodarki krajowej przed negatywnymi skutkami epidemii było uchwalenie tzw. tarczy antykryzysowej.

Tarcza antykryzysowa to pomoc rządowa m.in. dla przedsiębiorców ponoszących straty spowodowane epidemią, jak i dla pracowników pozostających w trudnej sytuacji w związku z koronawirusem. Tarcza zakłada takie rozwiązania, jak świadczenie postojowe, dopłata do wynagrodzenia pracownika, ulgi i odroczenia podatkowe, czy zniesienie składek na ZUS.

Tarcza antykryzysowa – co zakłada?

TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ULGI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W STOSUNKU DO PRACOWNIKÓW

1. DOFINANSOWANIE ZATRUDNIENIA I OBNIŻENIE WYMIARU CZASU PRACY

Tarcza antykryzysowa przysługuje przedsiębiorcy w okresie wprowadzonego przez przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, który:

  1. Nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy (do końca trzeciego kwartału 2019 r.);
  2. Wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości;
  3. Zanotował spadek obrotów gospodarczych:
  • nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 2 kolejnych miesięcy w okresie po 01 stycznia 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego w następstwie wystąpienia COVID 19;
  • nie mniej niż o 25 %, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 01 stycznia 2020 r. w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

Przepisy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio do zatrudnionych na podstawie innych umów, w tym umów zlecenie, jeżeli podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych.

Pracownikowi który nie wykonuje pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, a pozostaje w gotowości (czyli np. nie przebywa na zasiłku chorobowym, urlopie lub zasiłku na dziecko) pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorca spełniający opisane powyżej warunki otrzymuje także środki na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy.

Taki przedsiębiorca może obniżyć także wymiar czasu pracy pracownika o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Przy tak obniżonym wymiarze czasu pracy Fundusz dofinansuje maksymalnie do wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (2079,43 zł) do oraz dodatkowo składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń.

Dofinansowania opisane powyżej nie przysługują do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS (czyli obecnie wyższe niż 15.595,74 zł).

Oba świadczenia przysługiwać będą przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od dnia złożenia wniosku o wypłatę świadczeń. Rada Ministrów może, przedłużyć ten okres na mocy rozporządzenia.

Przy zmniejszeniu wynagrodzeń lub zmiany czasu pracy nie stosuje się przepisów zawartych w kodeksie pracy w przedmiocie wypowiedzenia warunków pracy lub płacy oraz przepisów dotyczących zwolnień grupowych – co oznacza że nie jest konieczne zachowanie okresu wypowiedzenia do zmiany warunków pracy, a pracownik nie jest uprawniony do odmowy przyjęcia nowych warunków ze skutkiem w postaci rozwiązania umowy o pracę i żądania wypłaty odprawy pieniężnej.

Ponadto, w razie większych spadków obrotów gospodarczych starosta może na podstawie umowy z przedsiębiorcą przyznać dodatkowe dofinansowanie w wysokości:

  1. 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 30%;
  2. 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 50%;
  3. 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 80%.

Dofinansowanie może być przyznane mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi. Wnioski o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.

2. UELASTYCZNIENIE CZASU PRACY

Tarcza antykryzysowa przewiduje, że pracodawca dotknięty skutkami epidemii (który nie zalega w regulowaniu składek ZUS do końca trzeciego kwartału 2019 r.) będzie mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami zawodowymi albo – gdy nie ma związków – z przedstawicielami pracowników – będzie mógł też wydłużyć dobowy wymiar czas pracy do 12 godzin (równoważny system czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.

3. PRZEDŁUŻENIE ZEZWOLEŃ NA PRACĘ DLA OBCOKRAJOWCÓW

Dokonano wydłużenia wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców oraz terminu składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wizy oraz przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Wydłużenie z mocy prawa okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy oraz wiz krajowych (do 30 dni od dnia odwołania tego stanu).

TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ŚWIADCZENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW I ZATRUDNIONYCH

1. ZWOLNIENIE Z ZUS

Tarcza antykryzysowa zakłada, że zwolnienie dotyczy przedsiębiorców zatrudniających do 9 pracowników (w tym samozatrudnionych, zatrudnionych na tzw. B2B) w odniesieniu do obowiązku uiszczenia wszystkich składek ZUS należnych za okres trzech miesięcy – od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku zarówno za przedsiębiorcę jak ubezpieczonych przez niego osób (pracowników, zleceniobiorców itp.).

Zwolnienie przysługuje jeżeli przedsiębiorca spełnia poniższe warunki: 

  • był płatnikiem składek (zatrudniał lub był zgłoszony do ubezpieczenia) przed 1 lutego 2020 roku;
  • na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych;
  • jeżeli jest samozatrudnionym (nie ma pracowników) – w pierwszym miesiącu, za który składany jest wniosek osiągnął przychód nie wyższy niż 15.681,00 zł. 
  • składki nie zostały jeszcze zapłacone.

Wniosek składa się do ZUS w terminie do 30 czerwca 2020 roku. Deklaracje ZUS za te trzy miesiące są składane w formie dotychczasowej w terminie do 30 czerwca 2020. Składki za właściciela są umarzane do wysokości minimalnej podstawy (jeżeli ktoś dobrowolnie opłaca za siebie wyższe składki, to nadwyżka nad składkę minimalną nie podlega umorzeniu). Ustawa określa, że osoba prowadząca działalność nie traci uprawnień wynikających z opłacania składek ZUS (świadczenia chorobowe czy macierzyńskie), mimo niezapłacenia tych składek.

2. ŚWIADCZENIE POSTOJOWE

Przysługuje:

  • osobom, które zawarły umowę cywilnoprawną (zlecenie, agencyjną itp.);
  • przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą, które nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń.

Wynosi 2080 zł (80% minimalnego wynagrodzenia) i jest nieoskładkowane oraz nieopodatkowane, ale:

  • jeżeli przychód z umów cywilnoprawnych nie przekracza 1300 zł miesięcznie (50% minimalnego wynagrodzenia), świadczenie postojowe wynosi sumę wynagrodzeń z tytułu umów cywilnoprawnych (np. w przypadku trzech umów na kwotę 400 zł miesięcznie każda, świadczenie postojowe wynosić będzie 1200 zł).
  • samozatrudnieni rozliczający się w formie karty podatkowej otrzymają 1300 zł.

W przypadku zleceniobiorców (lub osób które zawarły inną umowę cywilnoprawną) przysługuje gdy:

  • przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie przekracza 15.595,74 zł (300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS);
  • zawarcie umowy nastąpiło przed 1 lutego 2020 r.;

W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą przysługuje gdy:

  • przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku spadł o co najmniej 15% w stosunku do miesiąca poprzedniego oraz nie przekracza 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS (czyli 15.595,74 zł);
  • rozpoczęcie działalności nastąpiło przed 1 lutego 2020 r. lub w przypadku zawieszenia działalności nastąpiło to po 31 stycznia 2020 r.

Wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do ZUS najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony stan epidemii.

3. DOFINANSOWANIE SAMOZATRUDNIONYCH

W przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną niezatrudniającym pracowników, na wniosek przedsiębiorcy starosta może na podstawie umowy z przedsiębiorcą przyznać dofinansowanie które będzie:

  1. obejmowało część kosztów prowadzenia przez niego działalności;
  2. mogło zostać przyznane, gdy spadek obrotów wyniesie:
    • co najmniej 30% – w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
    • co najmniej 50% – w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
    • co najmniej 80% – w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie

Dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie. Wnioski o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.

TARCZA ANTYKRYZYSOWA – POZOSTAŁE UŁATWIENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

1. FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORCÓW

Mikroprzedsiębiorca może otrzymać pożyczkę do wysokości 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, ze stałym oprocentowaniem w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski. Rozpoczęcie spłaty pożyczki będzie następowało po sześciomiesięcznym okresie karencji. Pożyczka wraz z odsetkami będzie podlegała umorzeniu pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.

Bankowi Gospodarstwa Krajowego (BGK) może udzielić poręczeń i gwarancji spłaty kredytów zaciągniętych przez średnich i dużych przedsiębiorców w wysokości nie wyższej niż 80% pozostającej do spłaty kwoty kredytu objętego poręczeniem lub gwarancją.

Umożliwiono obliczanie zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r. Towarzyszyć temu będą rekomendacje w zakresie sposobu liczenia rezerw na kredyty. Sektor bankowy zadeklarował gotowość do przedłużenia kredytów obrotowych przy zmianie regulacji. Rozwiązanie to umożliwia wydłużenie kredytów obrotowych –  o wartości ok. 150 mld zł – dla sektora przedsiębiorstw.  

Bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy jeżeli kredyt został udzielony przed dniem 8 marca 2020 r. oraz zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r.

2. UŁATWIENIA DLA BRANŻY TURYSTYCZNEJ, ROZRYWKOWEJ I HOTELARSKIEJ

Wprowadzono przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta do 180 dni w przypadku niemożności zorganizowania z powodu epidemii:

  • usługi turystycznej;
  • usługi związanej z rozrywką (organizacja wystaw i kongresów, działalność kulturalną, rozrywkową, rekreacyjną i sportową, wystawy tematyczne lub imprezy plenerowe);
  • usługi hotelarskiej;
  • usługi pilotów wycieczek i przewodników turystycznych.

Wprowadzono także możliwość skorzystania przez klientów z voucherów na realizację imprezy turystycznej w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza odwołana w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 w miejsce otrzymania zwrotu wpłaconych środków.

3. UŁATWIENIA DLA BRANŻY HANDLOWEJ

Umowy najmu powierzchni w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2 wygasają (najemcy nie są zobowiązani do zapłaty czynszu), a wynajmujący mają obowiązek złożenia bezwarunkowej oferty przedłużenia obowiązywania umowy najmu na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu przedłużony o sześć miesięcy; oferta powinna być złożona w okresie trzech miesięcy od dnia zniesienia zakazu działalności.

4. OPÓŹNIENIA W PRZETARGACH PUBLICZNYCH

Wprowadzono możliwość renegocjacji warunków umowy w ramach zamówień publicznych w razie niemożności jej wykonania w związku z utrudnieniami związanymi z występowaniem epidemii oraz możliwością naliczenia kar umownych lub żądania odszkodowań. Jednocześnie nienaliczenie kar umownych w tej procedurze oraz zmiana umowy nie będą stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych oraz przestępstwa działania na szkodę podmiotu publicznego lub spółki.

5. POZOSTAŁE

Wprowadzono możliwości odbywania posiedzeń zarządów i rad nadzorczych sp. z o.o. i S.A. w trybie telekonferencji albo wideokonferencji oraz możliwość podejmowania przez każdy z tych organów uchwał w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, bez konieczności zawarcia w umowie spółki lub jej statucie odpowiedniego upoważnienia.

Przesunięto o pół roku terminu na zawarcie umów o zarządzenie PPK i o prowadzenie PPK przez podmioty zatrudniające powyżej 50 osób zatrudnionych. Nowymi terminami na zawarcie tych umów będą odpowiednio 27 października 2020 r. oraz 10 listopada 2020 r.

TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ULGI PODATKOWE i ADMINISTRACYJNE

1. ROZLICZENIE CAŁEJ TEGOROCZNEJ STRATY W PRZYSZŁYM ROKU

Umożliwienie podatnikom CIT i PIT, którzy ponoszą negatywne konsekwencje COVID-19, odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego w 2019 r. (do kwoty nie wyższej niż 5 mln zł). Warunek to osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. – przychodów niższych o co najmniej 50%.

2. ODROCZENIE NIEKTÓRYCH OBOWIĄZKÓW. M.IN.:

  • zawieszenie biegu terminów administracyjnych, sądowych i procesowych
  • przesunięcie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych wynagrodzeń w marcu i kwietniu 2020 r. (do 1 czerwca 2020 r.).
  • przesunięcie obowiązku składania nowego pliku JPK_VAT dla dużych firm (deklaracja wraz z ewidencją) z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r.;
  • przesunięcie matrycy VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020;
  • przesunięcie obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w średnich przedsiębiorstwach na 1 października 2020 r.;
  • odroczenie do 13 lipca 2020 r. obowiązku zgłoszenia informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych;
  • zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) umowy pożyczki zawieranej do dnia 31 sierpnia 2020 r.;
  • wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do 30 września 2020 r.;
  • wydłużenie terminu na złożenie zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek niezamieszczony w wykazie podatników VAT, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT (z 3-dniowego do 14-dniowego);
  • przesunięcie terminu wejścia w życie rozwiązań prawnych dot. zrównania pozycji prawnej drobnych przedsiębiorców i konsumentów z 1 czerwca 2020 r. na 1 stycznia 2021 r.;
  • odroczenie podatku od sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r.;
  • możliwość odroczenia terminu wykonania badań urządzeń technicznych, z zachowaniem możliwości eksploatacji przez maksymalny okres kolejnych 6 miesięcy;
  • wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.;
  • odroczenie płatności opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego do 30 czerwca 2020 roku
  • wstrzymanie poboru opłat do ZAIKSu oraz opłat abonamentowych;
  • przedłużenie obowiązku składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za 2019 r. oraz wpłacenie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych do 31 maja 2012 roku.
  • zawieszenie postępowań podatkowych.

Druk sejmowy dostępny jest wraz z uzasadnieniem na stronie Sejmu.

Nasza Kancelaria oferuje kompleksową pomoc dla firm, obejmującą analizę dokumentacji, propozycję rozwiązań pod kątem obowiązujących przepisów, jak i składania stosownych wniosków o przyznanie pomocy finansowej. Zapraszamy do kontaktu 🙂

Koronawirus – nowe zakazy

Z dniem 31 marca, w w związku z dalszym rozprzestrzenianiem się wirusa Covid-19, wprowadzono kolejne zakazy, m. in. jeszcze większe ograniczenie liczby osób w sklepach, zakaz prowadzenia działalności związanej z fryzjerstwem, czy też dodatkowe ograniczenie w poruszaniu się dla małoletnich. Zmiany zaczęły obowiązywać z dniem ogłoszenia i w zależności od rodzaju ograniczenia, obowiązują do odwołania lub do konkretnej daty.

Koronawirus – co z poprzednimi zakazami?

Poprzedni post na blogu dotyczył zakazów, jakie wprowadzono kolejno – w dniu 20 marca, a następnie 24 marca. Zarówno jedne, jak i drugie nadal obowiązują, jednak z pewnymi zmianami, które wprowadziło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca. W kwestii obowiązujących zakazów należy zatem wziąć pod uwagę zarówno przepisy nowego rozporządzenia, jak i przepisy poprzednich.

Koronawirus – wykaz zakazów i ograniczeń z nowego rozporządzenia

Lista nowych podmiotów z zakazem prowadzenia działalności

Rozporządzenie oprócz utrzymania poprzednich ograniczeń w handlu, przewiduje nowe, czasowe ograniczenie dla prowadzenia przez przedsiębiorców działalności:

  • związanej z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi;
  • związanej z działalnością salonów tatuażu i piercingu;
  • usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej;
  • związanej z prowadzeniem usług hotelarskich (nie dotyczy to m.in. zapewnienia miejsca zakwaterowania dla osób objętych kwarantanną lub izolacją, wykonujących zawód medyczny, w związku z wykonywaniem przez nie czynności zawodowych lub zadań służbowych).

UWAGA! Goście, którzy przebywają w hotelu w chwili wejścia w życie przepisów, obowiązani są wykwaterować się do czwartku, tj, do dnia 2 kwietnia 2020 roku. Nie dotyczy to jednak osób, które są w delegacji i korzystają z usług noclegowych w ramach wykonywania obowiązków służbowych. Dla tych osób hotele pozostają otwarte.

Artykuły budowlane i remontowe – zmiany

Zakazuje się w soboty i niedziele handlu detalicznego w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, w których przeważająca działalność polega na sprzedaży artykułów budowlanych lub remontowych.

Kwarantanna dla mieszkających z osobami poddanymi kwarantannie

Rozszerzono listę osób, która będzie podlegała obowiązkowej kwarantannie domowej. Wszyscy, którzy mieszkają z osobą skierowaną na kwarantannę również będą nią objęci.

PRZYKŁAD: Jeśli współlokator poddany zostanie kwarantannie np. z powodu powrotu zza granicy lub kontaktu z zarażonym, osoba z nią mieszkająca również będziesz musiał ją odbyć.

Ograniczenie liczby osób przy kasach

Zdecydowano, że może przebywać w obiektach handlowych lub usługowych oraz w placówkach handlowych w tym samym czasie, nie więcej niż:

  • 3 osoby na jedno stanowisko kasowe, z tym że w godzinach 10.00 – 12.00 mogą to być wyłącznie osoby powyżej 65. roku życia;
  • 3 osoby na jedno miejsce prowadzenia sprzedaży – w przypadku handlu na straganie lub targowisku.

z wyłączeniem osób stanowiących obsługę tych obiektów, placówek, targowisk oraz straganów.

PRZYKŁAD: Jeżeli w sklepie czynne są 4 kasy, dozwolona liczba osób w sklepie wynosi 12 osób. UWAGA! Dotyczy to wszystkich kas, nawet tych, które są nieczynne.

Koronawirus – obowiązkowe rękawiczki

Osoby załatwiające sprawy w obiektach lub placówkach handlowych obowiązane są nosić podczas zakupu towarów lub usług rękawiczki jednorazowe.

Nowe obowiązki dla prowadzących sklepy i usługi

  • obiekty i placówki handlowe oraz usługowe obowiązane są zapewnić klientom rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk oraz dokonywać po każdym kliencie dezynfekcji stanowiska obsługi lub stanowiska kasowego;
  • zakłady pracy są obowiązane zapewnić osobom zatrudnionym niezależnie od podstawy zatrudnienia rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk, a odległość pomiędzy stanowiskami pracy ma wynosić co najmniej 1,5 m.

Zmiany w placówkach pocztowych

Dopuszczalna liczba osób przebywających, w tym samym czasie, w danej placówce nie może być większa niż 2 osoby na jedno stanowisko obsługi, z wyłączeniem osób stanowiących obsługę placówki pocztowej.

PRZYKŁAD: Jeśli w placówce jest 5 okienek, wówczas w jednym momencie na jej terenie może przebywać 10 osób.

Koronawirus, a działalność lecznicza

Rząd ustanowił również czasowe dodatkowe ograniczenie wykonywania działalności leczniczej, polegające m.in. na zaprzestaniu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji leczniczej, z wyjątkiem przypadków, w których zaprzestanie rehabilitacji grozi poważnym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta, oraz z wyjątkiem telerehabilitacji i świadczeń stacjonarnych w ramach ciągłości i kontynuacji leczenia, przeniesionych bezpośrednio z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby.

Zakaz korzystania z parków, bulwarów, czy plaż

Rozporządzenie zakazuje korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni, w szczególności parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż.

Nakaz określonego sposobu przemieszczania się

W przypadku gdy przemieszczanie się następuje:

  • pieszo – jednocześnie mogą się poruszać osoby w odległości nie mniejszej niż 2 m od siebie, chyba że zachowanie tej odległości nie jest możliwe ze względu na opiekę nad dzieckiem do ukończenia 13. roku życia, osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności lub osobą, która ze względu na stan zdrowia nie może poruszać się samodzielnie;
  • środkami publicznego transportu zbiorowego oraz pojazdami samochodowymi przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – danym środkiem lub pojazdem można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Niepełnoletni, a zakaz przemieszczania się

Przemieszczanie się osoby do ukończenia 18. roku życia jest możliwe wyłącznie pod opieką osoby sprawującej władzę rodzicielską, opiekuna prawnego albo innej osoby dorosłej.

Koronawirus – zakaz korzystania z rowerów miejskich

Zakazuje się korzystania z rowerów miejskich dostępnych publicznie zgodnie z regulacjami określonymi przez miasta, gminy lub powiaty.

Koronawirus – jakie są zakazy?

Koronawirus – stan epidemii, zakaz przemieszczania się, ograniczenia w handlu

Szybko rozprzestrzeniający się wirus SARS-CoV-2 (Koronawirus, Covid-19) spowodował, że koniecznym stało się w Polsce podjęcie natychmiastowych działań zapobiegawczych w celu zminimalizowana skutków zarażenia wirusem.

Początkowy stan zagrożenia epidemicznego został przekształcony w stan epidemii, a z dniem 24 marca wprowadzono m. in. dodatkowe zakazy związane z przemieszczania się osób przebywających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (z określonymi prawem wyjątkami).

Koronawirus i ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi

Podstawy do wprowadzenia zmian w obecnym funkcjonowaniu państwa należy poszukiwać w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 234, poz. 1570).

Koronawirus – podstawowe pojęcia

W ustawie wyjaśniono przede wszystkim większość pojęć, jakie obecnie słyszy się w mediach. I tak przykładowo:

  • epidemia oznacza wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących;
  • kwarantanna – odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych;
  • stan epidemii – sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii;
  • stan zagrożenia epidemicznego – sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych.

Ustawa zawiera ponadto nowe pojęcia, wprowadzone w marcu bieżącego roku. Są to m.in.:

  • strefa zero – obszar, na którym wystąpił stan epidemii, znajdujący się bezpośrednio wokół ogniska wirusa, podlegający ograniczeniom, w szczególności zakazom, nakazom oraz środkom kontroli;
  • strefa buforowa – obszar wokół strefy zero, podlegający ograniczeniom, w szczególności zakazom lub nakazom dotyczącym przemieszczania się ludzi;
  • miejsce kwarantanny – odrębny obiekt budowlany czasowego pobytu osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie, w którym prowadzi się kwarantannę.

Koronawirus – ogłoszenie stanu epidemii i wprowadzenie zakazów

Ustawa wprowadza możliwość ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w formie rozporządzenia, wydawanego przez właściwego ministra, przewidującego m.in. następujące rodzaje obostrzeń:

  • czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się;
  • czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych;
  • czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy;
  • zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności;
  • obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów;
  • nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami przeciwepidemicznymi;
  • obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, uwzględniając drogi szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz sytuację epidemiczną na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.

Przepisy przewidują ponadto możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii pracowników podmiotów leczniczych, osób wykonujących zawody medyczne oraz osób, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych.

Co istotne, rozporządzenia są niezwłocznie ogłaszane w odpowiednim dzienniku urzędowym, wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, a o obowiązkach wynikających z jego przepisów informuje się obywateli w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

Koronawirus – obowiązujące zakazy

Z dniem 20 marca Minister Zdrowia ogłosił na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, do odwołania, STAN EPIDEMII w związku z zakażeniami Koronawirusem. Najważniejsze kwestie to:

1. ZAKAZ PRZEMIESZCZANA SIĘ PASAŻERÓW W TRANSPORCIE KOLEJOWYM

2. OBOWIĄZKI PO PRZEKROCZENIU GRANICY

W przypadku przekroczenia granicy państwowej, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskie należy przekazać funkcjonariuszowi Straży Granicznej informację o adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym będzie odbywać obowiązkową kwarantannę, numerze telefonu do kontaktu, a także odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę trwającą 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.

Obowiązku powyższego nie stosuje się w przypadku przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie sąsiadującym:

  • przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tych państwach (ZMIANA! – PATRZ PONIŻSZE UWAGI);
  • przez załogę statku lub załogę statku powietrznego;
  • przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego, w tym powracających z zagranicy innymi środkami transportu niż pojazd, w celu odbioru odpoczynku lub po odebraniu za granicą odpoczynku.

3. OBOWIĄZEK PODDANIA SIĘ KWARANTANNIE, PRAWO PRACY

Osoba odbywająca obowiązkową kwarantannę informuje pracodawcę o jej odbywaniu np. telefonicznie.

Zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy za czas niezdolności pracownika do pracy w związku z chorobą lub odosobnieniem związanym z chorobą zakaźną, pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.

W celu wypłaty wynagrodzenia osobie odbywającej kwarantannę za okres jej trwania, dana osoba, w terminie 3 dni roboczych od zakończenia obowiązkowej kwarantanny, składa pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny.

4. OGRANICZENIE W PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

W czasie epidemii ograniczone jest prowadzenie działalności:

  • polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (chodzi tu przede wszystkim o restauracje, puby, bary, itp.), z wyjątkiem usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barterowej prowadzonej w środkach transportu;
  • związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania,
  • twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki;
  • związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej, w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym tanecznych i nocnych, basenów, siłowni, klubów fitness;
  • związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych;
  • związanej z konsumpcją i podawaniem napojów,
  • związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych;
  • działalność bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą;
  • działalność w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego;
  • sprawowanie kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym w budynkach i innych obiektach kultu religijnego (możliwe jest to jedynie w ten sposób, że koniecznym jest zapewnienie, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny).

5. GALERIE HANDLOWE – ZAKAZ HANDLU

W obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 ustanowiono dla najemców ograniczenie prowadzenia działalności w handlu detalicznym, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na sprzedaży:

  • żywności,
  • produktów kosmetycznych,
  • artykułów toaletowych,
  • środków czystości,
  • produktów leczniczych,
  • wyrobów medycznych,
  • gazet,
  • artykułów budowlanych lub remontowych,
  • artykułów dla zwierząt domowych,
  • paliw.

Zakaz dotyczy ponadto:

  • prowadzenia działalności usługowej, z wyjątkiem najemców, których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług: medycznych, bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych, pralniczych lub gastronomicznych polegających jedynie na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności.
  • prowadzenia handlu detalicznego lub prowadzenie działalności usługowej na tzw. wyspach handlowych.

6. WIDOWISKA, ZGROMADZENIA – ZAKAZ ORGANIZOWANIA

W okresie epidemii wprowadzony został również zakaz organizowania zgromadzeń. Rozporządzenie z dnia 20 marca wprowadzało jeden wyjątek od zakazu – dopuszczalne było zorganizowanie zgromadzenia, jeżeli liczba uczestników wynosi nie więcej niż 50 osób, wliczając w to organizatora i osoby działające w jego imieniu. (ZMIANA! – PATRZ PONIŻSZE UWAGI).

Koronawirus – zmiany w rozporządzeniu i NOWE OGRANICZENIA

Od dnia 24 marca obowiązują zmiany do rozporządzenia, które częściowo zmieniają dotychczasowe zakazy, m. in. w kwestii przemieszczania się.

1. DODATKOWE OGRANICZENIA W ZAKRESIE PRZEMIESZCZANIA SIĘ

W okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r.:

  1. Zniesiono możliwość przemieszczania się w przypadku przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tych państwach (osoby mieszkające w Polsce lub kraju sąsiednim, które pracują po drugiej stronie granicy, od 27 marca – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia – są zobowiązane odbyć 14-dniową kwarantannę), a ponadto:
  2. Wprowadzono ograniczenie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczania się osób przebywających na tym obszarze, z wyjątkiem przemieszczania się danej osoby w celu:
  • wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych (np. lekarz pracujący w szpitalu, restaurator kupujący towar do przygotowania posiłków na wynos);
  • zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej oraz dla osoby jej najbliższej (może zatem iść na zakupy, pojechać na spotkanie z psychologiem), przy czym jeżeli osoba przemieszczająca się pozostaje we wspólnym pożyciu z inną osobą – także dla osoby najbliższej osobie pozostającej we wspólnym pożyciu oraz zakupu towarów i usług z tym związanych (np. zakup produktów żywnościowych dla babci, wyjazd z dziadkiem do lekarza);
  • wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu (np. oddanie krwi w punkcie poboru krwi);
  • sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych (np. uczestnictwo we mszy świętej).

Osobą najbliższą, o której mowa w ustawie jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.

W przypadku gdy przemieszczanie się następuje:

  • pieszo – jednocześnie mogą się poruszać dwie osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5m od siebie;
  • środkami publicznego transportu zbiorowego –środkiem tym można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób, niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Ograniczenia, o których mowa nie stosuje się do osób najbliższych. A zatem możliwe jest, aby np. iść w gronie rodzinnym na spacer, który zaliczyć można do niezbędnej potrzeby z powodów zdrowotnych (zachowanie kondycji, spędzenie czasu na świeżym powietrzu), natomiast nie będzie to możliwe z grupą znajomych, chyba, że są to dwie osoby i jedynie tylko, kiedy osoby te zachowują stosowna odległość od siebie.

UWAGA! W sytuacji, kiedy policja planuje wystawić mandat za – jej zdaniem – przekroczenie w/w obostrzeń, nie ma obowiązku przyjmowania mandatu, jeżeli dana osoba kwestionuje podstawę jego wystawienia. Policjant nie ma prawa zmusić legitymowanej osoby do jego podpisania. Sprawa trafi wówczas do sądu i będzie możliwe przeprowadzenie postępowania dowodowego w tym zakresie i rozstrzygnięcie sprawy od początku.

WAŻNE! Zakaz przemieszczania się nie oznacza, że nie można przemieszczać się po kraju – np. z miejscowości do miejscowości. Tak, jak to było dotychczas – dozwolone jest przemieszczenie się wewnątrz granic państwa.

2. DODATKOWE OGRANICZENIA W ZAKRESIE KULTU RELIGIJNEGO

Wdrożono konieczność zapewnienia, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych, na danym terenie lub wdanym obiekcie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż:

  • 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny lub osoby zatrudnione przez zakład pogrzebowy w przypadku pogrzebu w okresie od dnia 12 kwietnia 2020 r. do odwołania;
  • 5 uczestników, oprócz osób sprawujących kult religijny lub osób zatrudnionych przez zakład pogrzebowy w przypadku pogrzebu – w okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r.

3. DODATKOWE OGRANICZENIA W ZAKRESIE ZGROMADZEŃ

Ponadto, w okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. zakazuje się:

  • organizowania zgromadzeń w rozumieniu ustawy – Prawo o zgromadzeniach;
  • innych, niż określone wyżej zgromadzeń organizowanych w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych oraz imprez, spotkań i zebrań niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem spotkań danej osoby z jej osobami najbliższymi lub z osobami najbliższymi osobie, z którą pozostaje we wspólnym pożyciu. Ograniczeń tych nie stosuje się do spotkań i zebrań związanych z wykonywaniem czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzeniem działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym.

WAŻNE! Dotychczasowe zakazy wprowadzone poprzednim rozporządzeniem nadal obowiązują, a jedynie zostały uzupełnione lub częściowo zmienione przez nowe rozporządzenie.

Niewykonanie lub wadliwe wykonanie umowy o dzieło – jakie uprawnienia ma zamawiający wobec wykonawcy i o czym należy pamiętać?

Umowa o dzieło jest jedną z najbardziej popularnych form nawiązywania współpracy. Często umowy te zawierane są ustnie, w przeświadczeniu układających się stron, że jedna i druga wykona obowiązki z niej wynikające w sposób prawidłowy i bez ewentualnych nieporozumień.

Tymczasem bardzo powszechne są sytuacje, w których wykonawca nie wykonuje dzieła, bądź wykonuje je wadliwie – przykładowo stolarz, który miał wykonać kuchnię w mieszkaniu w ogóle nie pojawił się na miejscu zlecenia, bądź też wykonał dzieło niezgodnie ze sztuką rzemiosła, albo malarz, który pomalował ściany niezgodnie z oczekiwaniami zamawiającego, przez co efekt końcowy wymagać będzie poprawek.

Jakie uprawienia ma zamawiający we wspomnianych sytuacjach?

1. W przypadku wadliwego wykonania dzieła

Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonał dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może:

  • wezwać go do zmiany sposobu wykonania oraz
  • wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin.

Wskazówka: wezwanie najlepiej doręczyć pisemnie, na znany nam adres przyjmującego zamówienie. Wszystkie akty staranności najlepiej dochować na piśmie, aby w razie ewentualnego sporu w sądzie dysponować określonymi dowodami. W treści wezwania należy narzucić termin (np. tygodniowy), do upływu którego wykonawca zobowiązany jest wykonać dzieło.

Co jeżeli wykonawca nie zareagował na wezwanie?

Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może:

  • od umowy odstąpić, albo
  • powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

UWAGA: od zawartej raz umowy nie można tak po prostu odstąpić, co wynika z zasady trwałości umówi oraz zasady pacta sunt servanda (z łac. umów należy dotrzymywać). Odstąpienie od umowy będzie możliwe, jeżeli jej postanowienia to przewidują, albo wtedy, kiedy przepis prawa na to zezwala. W przypadku bezskutecznego upływu terminu do zmiany sposobu wykonania dzieła odstąpienie będzie możliwe. Wówczas dodatkowo zamawiający będzie mógł polecić wykonanie dzieła osobie trzeciej i obciążyć kosztami jego wykonania pierwotnego wykonawcę.

2. W przypadku opóźnienia w wykonaniu dzieła

Dosyć powszechne bywają sytuacje, kiedy wykonawca opóźnia się z wykonaniem pracy, a zamawiający oczekiwał, że praca zostanie wykonania w określonym terminie. Należy się zastanowić, czy opóźnienie w wykonaniu dzieła nie jest aż tak zaawansowane, że nie jest prawdopodobne, żeby wykonawca zdołał je ukończyć w czasie umówionym. W takim wypadku zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

3. W przypadku wad istotnych dzieła, uniemożliwiających korzystanie

Co w sytuacji, kiedy zamawiający otrzymuje wynik prac, który jest całkowicie niezgodny z umową i nie da się już nic zmienić (wady istotne)?

Odpowiedzi na powyższą wątpliwość należy szukać w orzecznictwie. Sąd Najwyższy w postanowieniu do sygn. III CZP 8/15 wskazał, że: „zgodnie z art. 643 k.c., zamawiający ma obowiązek odbioru dzieła, a więc dokonania czynności wyrażającej wolę przyjęcia świadczenia i uznania go za wykonanego – nie każdego, lecz tylko takiego, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Nie sposób uznać, nawet przy ograniczeniu się do reguł wykładni językowej, aby zamawiający miał obowiązek odebrania dzieła, o którym mowa w art. 643 k.c., i zapłaty wynagrodzenia (art. 642 §1 k.c.) w razie wydania mu dzieła z wadami istotnymi, a więc takimi, które uniemożliwiają korzystanie z niego zgodnie z przeznaczeniem lub sprzeciwiają się wyraźnie umowie. Charakter tych wad jest bowiem tego rodzaju, że nie można uznać, aby dzieło nimi dotknięte było wydane przez przyjmującego zamówienie zgodnie ze swym zobowiązaniem, od czego jest uzależniona wymagalność roszczenia o zapłatę wynagrodzenia”.

Czy zamawiający może odmówić wypłaty wynagrodzenia?

Oprócz wymienionych wyżej sytuacji, zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Przepisy przewidują jednak dodatkowe zastrzeżenie, zgodnie z którym w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Oznacza to tyle, że jeżeli powstanie wskazany wyżej stan rzeczy, przyjmujący zamówienie może żądać umówionego wynagrodzenia, mimo że sam nie spełnił świadczenia, ale nie jest to wynagrodzenie pełne.

Pamiętaj o terminie przedawnienia

Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

***

Nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną w zakresie umów prawa cywilnego, w tym sporządzania umów dzieło i dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego. Zapraszamy do kontaktu.

Bezprawne zajmowanie lokalu przez najemcę – co może zrobić właściciel?

Bezprawne zajmowanie lokalu przez najemcę pomimo wygaśnięcia umowy najmu jest zjawiskiem bardzo powszechnym, a wielu właścicieli lokali często nie wie, jakie należy podjąć kroki, aby wyeliminować osobę przebywającą w pomieszczeniu bez podstawy prawnej.

Zdarza się, że wielu z nich w końcu ucieka się do rozwiązań siłowych w przekonaniu, że jako właściciele mają prawo dowolnie obchodzić się ze swoją własnością. Tymczasem takie zachowania są niezgodne z prawem i mogą prowadzić do wszczęcia postępowania karnego, bądź cywilnego przeciwko właścicielowi. Niechciany lokator pozostaje bezkarny, ponieważ mimo braku tytułu prawnego, nadal znajduje się we władaniu lokalu, a pozbawienie go posiadania siłą jest niczym innym, jak naruszeniem, przeciwko któremu najemcy przysługują odpowiednie środki ochrony przewidziane przepisami prawa.

Nie wdając się w ocenę przepisów prawa, które w odczuciu wielu pokrzywdzonych właścicieli bardziej chronią dzikiego lokatora, niż ich samych, poniżej przedstawiamy najczęściej pojawiające się wątpliwości odnośnie tego, co wolno właścicielowi, a co jest prawnie zabronione.

Zajmowanie lokalu bez umowy – kiedy ma miejsce?

Zakończenie stosunku najmu może mieć różne powody. Z treści umowy może przykładowo wynikać możliwość natychmiastowego rozwiązania umowy przez wynajmującego, jeżeli najemca używa przedmiotu najmu w sposób niezgodny z umową lub jego przeznaczeniem, albo nie płaci czynszu w terminach zastrzeżonych w umowie, pomimo wezwania go przez wynajmującego. Standardowo jednak, najemca lokalu mieszkalnego zobowiązany jest opróżnić lokal z dniem, w którym umowa najmu wygasa. Najemca nie jest już wówczas obowiązany uiszczać czynszu, a właściciel do udostępniania przedmiotu najmu. Po wygaśnięciu stosunku prawnego, najemca traci tytuł prawny do zajmowania lokalu, wiec jeżeli nadal w nim pozostaje, korzysta z niego już bez podstawy prawnej.

Najemca nie wyprowadził się pomimo wygaśnięcia umowy – czy jako właściciel mogę usunąć byłego najemcę z mojego lokalu?

Odpowiedź brzmi: NIE. Dość powszechną sytuacją jest, że najemca nie zwraca lokalu wynajmującemu i nadal z niego korzysta pomimo wygaśnięcia umowy. Częstym pomysłem właścicieli jest wówczas usunięcie niechcianego lokatora siłą, np. poprzez wyważenie drzwi i wtargnięcie do mieszkania, albo działanie polegające na uniemożliwieniu swobodnego korzystania przez lokatora z mieszkania (np. odłączenie mediów). Takie działanie jest bezprawne, a najemca jako posiadacz może skorzystać z określonych przepisami prawa środków ochrony przed naruszeniem (np. obronę konieczną, czy wchodzące w zakres roszczeń posesoryjnych – przywrócenie stanu poprzedniego, czy też zaniechanie naruszeń). Pomimo zatem faktu, że właściciel nie ma dostępu do swojej własności, nie wolno mu naruszać posiadania.

Co w przypadku gdy chcę wezwać pomoc funkcjonariuszy Policji?

Wezwanie Policji celem „wyproszenia” lokatora zajmującego mieszkanie bez tytułu prawnego nie spowoduje, że będzie on zmuszony opróżnić lokal. Policja jako organ ścigania nie posiada odpowiednich uprawnień, aby pomóc właścicielowi w jego problemie. Funkcjonariusz Policji najprawdopodobniej poprosi właściciela o okazanie tytułu prawnego do lokalu i pouczy go o jego uprawnieniach, ale też uświadomi o prawach posiadacza lokalu względem właściciela. Jak wspomniano wyżej – osobę zajmującą lokal bez tytułu prawnego, pozostającego we władztwie nad lokalem chronią przepisy o posiadaniu.

Jak legalnie zatem pozbyć się niechcianego lokatora z mieszkania?

W sytuacji, kiedy były najemca nie ma zamiaru wyprowadzić się z mieszkania, jedyną drogą pozostaje wytoczenie powództwa o eksmisję (roszczenie windykacyjne). Na mocy wyroku sądu, a następnie w trybie egzekucji, niechciany lokator zmuszony będzie opuścić mieszkanie.

PAMIĘTAJ! Postępowanie sądowe może trochę potrwać. Przez ten czas najemca nadal będzie pozostawał w mieszkaniu, a właściciel będzie nie tylko ponosił straty moralne, ale i finansowe, ponieważ mieszkanie mogło zostać wynajęte komuś innemu, a właściciel mógł otrzymywać z tytułu wynajmu comiesięczny czynsz. Na tę sytuację istnieje rozwiązanie – właściciel uprawniony jest wystąpić z powództwem o odszkodowanie, którego wysokość zamyka się w wartości czynszu uiszczanego przed zakończeniem stosunku najmu. Należy jednak pamiętać, że w sądzie znaczenie mają przede wszystkim kwestie dowodowe – właściciel winien wykazać, że miałby możliwość wynajęcia mieszkania.

Jak zabezpieczyć się na przyszłość przed ewentualnym bezumownym korzystaniem z lokalu przez najemcę?

Po pierwsze, należy sporządzić umowę najmu w taki sposób, aby jej postanowienia odpowiednio chroniły wynajmującego przed niespodziewanymi zachowaniami najemcy. Do takich postanowień należy m. in. kara umowna. Zastrzegając ją w umowie właściciel chroni się finansowo na wypadek nie przekazania mu przez najemcę lokalu w terminie i jego dalszego użytkowania.

Innym bardzo skutecznym sposobem na zabezpieczenie się może być zawarcie umowy najmu w formie aktu notarialnego, przewidującego m. in. rygor opróżnienia i opuszczenia lokalu mieszkalnego przez najemcę. Skuteczność tej formy umowy dotyczy kwestii egzekucji – akt notarialny stanowi bowiem tytuł egzekucyjny i zbędne jest wówczas prowadzenie długiego postępowania w sądzie, a sprawa trafia od razu do postępowania egzekucyjnego. Dla właścicieli lokali interesujący może być również tzw. najem okazjonalny, który w znacznym stopniu zwiększa ochronę praw wynajmującego.

***

Nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną w zakresie umów prawa cywilnego, w tym sporządzania umów najmu, dochodzeniu roszczeń z umów na drodze postępowania sądowego, jak i w postępowaniu egzekucyjnym. Zapraszamy do kontaktu.

Rękojmia, a gwarancja – różnice

Czym się różni rękojmia od gwarancji? Kiedy dochodzić praw z rękojmi, a kiedy z gwarancji? Które z tych uprawnień najlepiej wybrać?

Rosnąca konkurencja na rynku sprawia, że w dzisiejszych czasach producenci, jak i bezpośredni sprzedawcy prześcigają się w zapewnieniu konsumentowi jak najlepszych ofert dotyczących sprzedaży danego produktu. Z kolei konsumenci są coraz bardziej świadomi istnienia po ich stronie uprawnień związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu umowy sprzedaży, zwłaszcza w sytuacji, gdy zakupiony towar posiada określoną wadę.

Nie zawsze jednak kupujący mają pełne rozeznanie w zakresie przysługujących im praw, zwłaszcza, że zakres ten jest obecnie bardzo szeroki – są to uprawnienia nie tylko z rękojmi, ale również z gwarancji. Czym różnią się od siebie te dwa pojęcia i z którego uprawnienia skorzystać?

Co to jest rękojmia, a co to jest gwarancja?

Na wstępie warto opisać te dwa pojęcia i wskazać Czytelnikowi czym się od siebie różnią.

RĘKOJMIA to uprawnienie kupującego względem sprzedawcy jeżeli rzecz posiada wadę fizyczną lub prawną.

Czym jest wada fizyczna rzeczy, a czym prawna?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

  1. Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; przykład: zakup dywanu przeznaczonego na zewnątrz (np. taras), który okazał się towarem przeznaczonym wyłącznie do pomieszczeń;
  2. Nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór; przykład: zakup obuwia, które przemaka, a było przeznaczone według opisu sprzedawcy na deszczową pogodę;
  3. Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia; przykład: ładowarka, która akurat nie nadaje się do ładowania wskazanego sprzedającemu przez kupującego telefonu;
  4. Została kupującemu wydana wstanie niezupełnym; przykład: ekspres do kawy, który nie posiadał wszystkich potrzebnych elementów do podłączenia i tym samym prawidłowego działania;
  5. Została nieprawidłowo zamontowania i uruchomiona, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy; przykład: pracownicy sklepu meblowego, który nieprawidłowo zamontowali kuchnię u kupującego w jego domu.

Z wadą prawną mamy natomiast do czynienia, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. Na przykład może to być sprzedaż samochodu, który okazał się być własnością osoby trzeciej, nie zaś sprzedawcy.

GWARANCJA zgodnie z Kodeksem cywilnym wiąże się z kolei ze złożeniem oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Jest to nic innego jak dokument gwarancyjny dołączany do rzeczy sprzedanej, np. przy zakupie ekspresu do kawy.

Uprawnienia kupującego z rękojmi, a uprawnienia z gwarancji

Wykonując uprawnienia z rękojmi, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może:

  • złożyć oświadczenie obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy (chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie);
  • żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wad.

Przy gwarancji możliwe żądania kupującego konsumenta określa producent (sprzedawca) w dokumencie gwarancyjnym. To od niego zależy, jakie możliwości przysługują kupującemu, może to być podobnie jak przy rękojmi, obniżenie ceny, wymiana lub naprawa.

RĘKOJMIA, A GWARANCJA – PODSTAWOWE RÓŻNICE

Gwarancja dobrowolna, rękojmia obowiązkowa

W odróżnieniu od rękojmi, gwarancja ma charakter umowny między stronami i jest dobrowolna, a jej istnienie warunkowane jest złożeniem oświadczenia przez sprzedawcę, tj. wydania dokumentu gwarancyjnego. Gwarancja jest często elementem strategii marketingowej sprzedawcy lub producenta. Biorąc pod uwagę silną konkurencyjność na rynku, obecnie praktycznie każdy producent udziela gwarancji na dany produkt. Rękojmia jest zagwarantowana każdemu konsumentowi, uprawnienia z niej wynikające istnieją zawsze.

Uprawnienia z rękojmi obejmują wady fizyczne i prawne, gwarancja – tylko fizyczne

Rękojmia obejmuje zarówno wady tkwiące w rzeczy sprzedanej, jak i wynikające z istnienia praw osoby trzeciej do sprzedanej rzeczy. Gwarancja wiąże się jedynie z wadami fizycznymi, co jednak nie zmienia faktu, że gwarant może rozszerzyć ofertę gwarancyjną również na wady prawne.

Rękojmia od sprzedawcy, gwarancja – od wystawiającego dokument gwarancyjny

Uprawnienie z rękojmi zawsze odnośni się do sprzedawcy, czyli podmiotu, z którym zawarta została umowa sprzedaży, gwarancji natomiast udzielić może producent, ale również importer towaru, jak i sam sprzedawca.

Terminy – rękojmia – 2 lata, gwarancja – ustalana przez gwaranta

Zgodnie z Kodeksem cywilnym sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem dwóch lat (pięciu lat w przypadku nieruchomości). Z kolei czas trwania gwarancji ustalany jest przez indywidualnie przez gwaranta w dokumencie gwarancyjnym. Jeżeli termin nie został przez gwaranta zastrzeżony przyjmuje się, że gwarancja trwa dwa lata od dnia, kiedy rzecz została wydana kupującemu.

Czy kupujący może skorzystać z obu uprawnień jednocześnie?

Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Kupujący powinien również pamiętać, że w razie wykonywania uprawnień z gwarancji, bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji, albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.

Rękojmia, a gwarancja – z którego uprawnienia skorzystać?

Co do zasady rękojmia daje większe możliwości kupującemu, a czas na realizację uprawnień ma on przez dwa lata od zakupu rzeczy. Z uwagi jednak na rosnący popyt i konieczność prowadzenia przez sprzedających (producentów) akcji marketingowych, zachęcających do zakupu ich produktów, a także rosnącą walkę o klienta, gwarancja może okazać się równie atrakcyjna, co rękojmia, a nawet dawać więcej możliwości, w zależności od decyzji gwaranta.

Podsumowanie

Rękojmia to nic innego, jak odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne lub prawne rzeczy sprzedanej. Co do zasady o wiele korzystniejsza jest rękojmia od gwarancji, ponieważ jej ramy zakreślają sztywno i bogato przepisy kodeksu cywilnego, których ani sprzedawca, ani producent nie może względem konsumenta rozszerzyć, ograniczyć, ani wyłączyć.   Wybór rękojmi oznacza ponadto możliwość dochodzenia różnorakich roszczeń od sprzedawcy – wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny lub zwrotu gotówki, a także bezpłatnego naprawienia towaru. Kupujący ma na wykonanie uprawnień 2 lata.

Gwarancja to z kolei oświadczenie producenta (który może być równocześnie sprzedawcą) o jakości rzeczy sprzedanej, która to rzecz może być reklamowana przez kupującego pod warunkami określonymi przez gwaranta umownie. Jest ona dobrowolna i dotyczy z reguły wyłącznie wad fizycznych rzeczy. Termin gwarancji określa producent.