Spółka cywilna – co to jest i co warto o niej wiedzieć?

przez z Bez komentarza Prawo cywilnePrawo handlowePrawo przesiębiorcówUncategorized

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a co za tym idzie, różnorodność form prowadzenia działalności powoduje, że osoby planujące założenie firmy stają przed dylematem, która z form będzie najbardziej odpowiednia do prowadzenia przyszłego biznesu.

Na rynku występuje mnóstwo firm prowadzonych w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (więcej na temat tej formy znajdziesz pod linkiem: https://ppr.legal/2018/04/09/umowa-spolki-z-ograniczona-odpowiedzialnoscia-wzor-z-omowieniem/), czy też w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (zazwyczaj mniejsze działalności, np. „Usługi Remontowe Jan Nowak”).

Spółka cywilna – spółka jak żadna inna

Jedną z popularniejszych form prowadzenia biznesu w Polsce jest również spółka cywilna. Ta forma prowadzenia działalności jest jednak wyjątkowa z kilku względów, o których warto pamiętać rozpoczynając przygodę z własną firmą.

Przede wszystkim należy ją odróżnić od klasycznych spółek prawa handlowego, czyli kapitałowych (np. spółka z o. o.) oraz osobowych (np. spółka partnerska, jawna), które są uregulowane w przepisach kodeksu spółek handlowych (na ich rozróżnienie na gruncie kodeksu spółek handlowych przyjdzie czas w następnym wpisie), podczas gdy spółka cywilna swoją regulację ma w przepisach kodeksu cywilnego.  Spółki tak kapitałowe, jak i osobowe, w przeciwieństwie do spółki cywilnej, posiadają wspólne dwie najważniejsze cechy, tj. są podmiotami prawa oraz posiadają odrębny majątek od wspólników. W przypadku spółki cywilnej, sytuacja jest diametralnie inna, gdyż oprócz samego słowa „spółka”, czy faktu, że jest to również forma prowadzenia działalności gospodarczej, nie ma tutaj mowy o jakimkolwiek osobnym bycie prawnym, na kształt typowej spółki z kodeksu spółek handlowych.

Co wyróżnia spółkę cywilną?

Spółka cywilna to … UMOWA

Spółka cywilna to rodzaj umowy, podobnie jak umowa pożyczki, darowizny, sprzedaży i podobnie jak one – uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego. Nie ma tu – w przeciwieństwie do spółek prawa handlowego – pewnego odrębnego bytu (podmiotu) od wspólników. Mamy tutaj do czynienia z pewnego rodzaju umownym uregulowaniem działalności gospodarczej osób fizycznych, które to osoby w uproszczeniu – stanowią o bytności spółki cywilnej. Osoby zainteresowane nie zakładają odrębnego podmiotu (spółki), który jako firma (przedsiębiorca) działa na rynku, ale sami (jako przedsiębiorcy) są podmiotem praw i obowiązków oraz zmierzają do osiągnięcia wspólnego, gospodarczego celu.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Fakt, że nie mamy tutaj do czynienia z odrębnym podmiotem rodzi określone majątkowe konsekwencje dla spółki cywilnej. Otóż wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają całym swoim majątkiem za jej zobowiązania. Tymczasem w przypadku spółek prawa handlowego odpowiedzialności tej praktycznie nie ma wcale (spółki kapitałowe), bądź jest ona subsydiarna (spółki osobowe), czyli zachodzi tylko wtedy, kiedy nie ma możliwości wyegzekwowania zobowiązania z majątku spółki. Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej jest z kolei nieograniczona i solidarna.

Majątek spółki, czy wspólników?

Niebagatelna jest również kwestia majątku spółki, o czym wspomniano wyżej w odniesieniu do spółek na gruncie kodeksu spółek handlowych. W wypadku spółki cywilnej majątek jest wspólny wszystkich wspólników i stanowi współwłasność łączną wspólników. Co więcej, w spółce cywilnej istnieje zakaz dokonywania wszelkich rozporządzeń majątkiem wspólników, co uniemożliwia im ewentualnie wyprowadzanie majątku ze spółki w okresie obowiązywania umowy. Takie rozwiązanie ma zapewnić stabilność stosunków między wspólnikami oraz uchronić majątek przed ewentualnymi działaniami wspólników konfliktowych.

Spółka cywilna – co najmniej dwóch wspólników

Istotne jest również to, że spółka cywilna nie ma racji bytu bez co najmniej dwóch wspólników.  Jest to kolejna różnica w stosunku do spółek kapitałowych, które są odrębnym bytem prawnym od swoich wspólników, przez co mogą istnieć pomimo w składzie tylko jednego wspólnika (np. jednoosobowa spółka z o. o.).

Blaski i cienie spółki cywilnej

Brak odrębności podmiotowej od wspólników, czy odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązania z pewnością nie stanowią czynnika zachęcającego do wybrania formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Dlaczego jednak taka forma istnieje i cieszy się popularnością? Do czego się nadaje spółka cywilna?

Skala działalności

Spółka cywilna z pewnością będzie dobrym rozwiązaniem w sytuacji prowadzenia działalności na małą skalę, co ma związek oczywiście z kwestią odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Tym samym spółka cywilna nie będzie adekwatnym wyborem w sytuacji, kiedy działalność wiąże się z wysokim ryzykiem. Często spółkami cywilnymi są małe rodzinne przedsiębiorstwa, oparte na więzi i wzajemnym zaufaniu wspólników.

Prostota założenia

Do zawarcia umowy spółki cywilnej wystarczy jej sporządzenie, w formie pisemnej. Ponadto, spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, a są nimi sami wspólnicy, toteż rejestracji nie będzie podlegała spółka, a sami wspólnicy (rejestr CEIDG).

Brak wymagań co do wkładu

Nie ma również minimalnych wymagań co do wysokości wkładu do spółki (przykładowo przy spółce z o. o. kapitał zakładowy wynosi minimum 5 tysięcy złotych).

Inne aspekty

Wreszcie, każdy wspólnik może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki bez uprzedniej uchwały wspólników. Co więcej, w przypadku rozwiązania spółki nie trzeba przeprowadzać formalnego postępowania likwidacyjnego spółki. Istotne jest również to, jak wygląda kwestia podatkowa – spółka cywilna opodatkowana jest tylko względem wspólników, natomiast już nie na poziomie wspólników i spółki (jak w przypadku spółki z o. o.).

 

                                                                                                             ***

Wybór formy działalności gospodarczej zależy od wielu czynników. Każda z form posiada swoje zalety i wady, które trzeba wziąć pod uwagę rozpoczynając swój biznes. Nasza Kancelaria pomaga przyszłym przedsiębiorcom w wyborze odpowiedniej formy i przygotowywaniu wszelkiej dokumentacji, w tym sporządzaniu umowy spółki. Serdecznie zachęcamy do kontaktu 🙂 

Niewykonanie lub wadliwe wykonanie umowy o dzieło – jakie uprawnienia ma zamawiający wobec wykonawcy i o czym należy pamiętać?

przez z Bez komentarza Uncategorized

Umowa o dzieło jest jedną z najbardziej popularnych form nawiązywania współpracy. Często umowy te zawierane są ustnie, w przeświadczeniu układających się stron, że jedna i druga wykona obowiązki z niej wynikające w sposób prawidłowy i bez ewentualnych nieporozumień.

Tymczasem bardzo powszechne są sytuacje, w których wykonawca nie wykonuje dzieła, bądź wykonuje je wadliwie – przykładowo stolarz, który miał wykonać kuchnię w mieszkaniu w ogóle nie pojawił się na miejscu zlecenia, bądź też wykonał dzieło niezgodnie ze sztuką rzemiosła, albo malarz, który pomalował ściany niezgodnie z oczekiwaniami zamawiającego, przez co efekt końcowy wymagać będzie poprawek.

Jakie uprawienia ma zamawiający we wspomnianych sytuacjach?

1. W przypadku wadliwego wykonania dzieła

Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonał dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może:

  • wezwać go do zmiany sposobu wykonania oraz
  • wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin.

Wskazówka: wezwanie najlepiej doręczyć pisemnie, na znany nam adres przyjmującego zamówienie. Wszystkie akty staranności najlepiej dochować na piśmie, aby w razie ewentualnego sporu w sądzie dysponować określonymi dowodami. W treści wezwania należy narzucić termin (np. tygodniowy), do upływu którego wykonawca zobowiązany jest wykonać dzieło.

Co jeżeli wykonawca nie zareagował na wezwanie?

Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może:

  • od umowy odstąpić, albo
  • powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

UWAGA: od zawartej raz umowy nie można tak po prostu odstąpić, co wynika z zasady trwałości umówi oraz zasady pacta sunt servanda (z łac. umów należy dotrzymywać). Odstąpienie od umowy będzie możliwe, jeżeli jej postanowienia to przewidują, albo wtedy, kiedy przepis prawa na to zezwala. W przypadku bezskutecznego upływu terminu do zmiany sposobu wykonania dzieła odstąpienie będzie możliwe. Wówczas dodatkowo zamawiający będzie mógł polecić wykonanie dzieła osobie trzeciej i obciążyć kosztami jego wykonania pierwotnego wykonawcę.

2. W przypadku opóźnienia w wykonaniu dzieła

Dosyć powszechne bywają sytuacje, kiedy wykonawca opóźnia się z wykonaniem pracy, a zamawiający oczekiwał, że praca zostanie wykonania w określonym terminie. Należy się zastanowić, czy opóźnienie w wykonaniu dzieła nie jest aż tak zaawansowane, że nie jest prawdopodobne, żeby wykonawca zdołał je ukończyć w czasie umówionym. W takim wypadku zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

3. W przypadku wad istotnych dzieła, uniemożliwiających korzystanie

Co w sytuacji, kiedy zamawiający otrzymuje wynik prac, który jest całkowicie niezgodny z umową i nie da się już nic zmienić (wady istotne)?

Odpowiedzi na powyższą wątpliwość należy szukać w orzecznictwie. Sąd Najwyższy w postanowieniu do sygn. III CZP 8/15 wskazał, że: „zgodnie z art. 643 k.c., zamawiający ma obowiązek odbioru dzieła, a więc dokonania czynności wyrażającej wolę przyjęcia świadczenia i uznania go za wykonanego – nie każdego, lecz tylko takiego, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Nie sposób uznać, nawet przy ograniczeniu się do reguł wykładni językowej, aby zamawiający miał obowiązek odebrania dzieła, o którym mowa w art. 643 k.c., i zapłaty wynagrodzenia (art. 642 §1 k.c.) w razie wydania mu dzieła z wadami istotnymi, a więc takimi, które uniemożliwiają korzystanie z niego zgodnie z przeznaczeniem lub sprzeciwiają się wyraźnie umowie. Charakter tych wad jest bowiem tego rodzaju, że nie można uznać, aby dzieło nimi dotknięte było wydane przez przyjmującego zamówienie zgodnie ze swym zobowiązaniem, od czego jest uzależniona wymagalność roszczenia o zapłatę wynagrodzenia”.

Czy zamawiający może odmówić wypłaty wynagrodzenia?

Oprócz wymienionych wyżej sytuacji, zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Przepisy przewidują jednak dodatkowe zastrzeżenie, zgodnie z którym w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Oznacza to tyle, że jeżeli powstanie wskazany wyżej stan rzeczy, przyjmujący zamówienie może żądać umówionego wynagrodzenia, mimo że sam nie spełnił świadczenia, ale nie jest to wynagrodzenie pełne.

Pamiętaj o terminie przedawnienia

Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

***

Nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną w zakresie umów prawa cywilnego, w tym sporządzania umów dzieło i dochodzenia roszczeń na drodze postępowania sądowego. Zapraszamy do kontaktu.

Bezprawne zajmowanie lokalu przez najemcę – co może zrobić właściciel?

przez z Bez komentarza Prawo cywilneUncategorized

Bezprawne zajmowanie lokalu przez najemcę pomimo wygaśnięcia umowy najmu jest zjawiskiem bardzo powszechnym, a wielu właścicieli lokali często nie wie, jakie należy podjąć kroki, aby wyeliminować osobę przebywającą w pomieszczeniu bez podstawy prawnej.

Zdarza się, że wielu z nich w końcu ucieka się do rozwiązań siłowych w przekonaniu, że jako właściciele mają prawo dowolnie obchodzić się ze swoją własnością. Tymczasem takie zachowania są niezgodne z prawem i mogą prowadzić do wszczęcia postępowania karnego, bądź cywilnego przeciwko właścicielowi. Niechciany lokator pozostaje bezkarny, ponieważ mimo braku tytułu prawnego, nadal znajduje się we władaniu lokalu, a pozbawienie go posiadania siłą jest niczym innym, jak naruszeniem, przeciwko któremu najemcy przysługują odpowiednie środki ochrony przewidziane przepisami prawa.

Nie wdając się w ocenę przepisów prawa, które w odczuciu wielu pokrzywdzonych właścicieli bardziej chronią dzikiego lokatora, niż ich samych, poniżej przedstawiamy najczęściej pojawiające się wątpliwości odnośnie tego, co wolno właścicielowi, a co jest prawnie zabronione.

Zajmowanie lokalu bez umowy – kiedy ma miejsce?

Zakończenie stosunku najmu może mieć różne powody. Z treści umowy może przykładowo wynikać możliwość natychmiastowego rozwiązania umowy przez wynajmującego, jeżeli najemca używa przedmiotu najmu w sposób niezgodny z umową lub jego przeznaczeniem, albo nie płaci czynszu w terminach zastrzeżonych w umowie, pomimo wezwania go przez wynajmującego. Standardowo jednak, najemca lokalu mieszkalnego zobowiązany jest opróżnić lokal z dniem, w którym umowa najmu wygasa. Najemca nie jest już wówczas obowiązany uiszczać czynszu, a właściciel do udostępniania przedmiotu najmu. Po wygaśnięciu stosunku prawnego, najemca traci tytuł prawny do zajmowania lokalu, wiec jeżeli nadal w nim pozostaje, korzysta z niego już bez podstawy prawnej.

Najemca nie wyprowadził się pomimo wygaśnięcia umowy – czy jako właściciel mogę usunąć byłego najemcę z mojego lokalu?

Odpowiedź brzmi: NIE. Dość powszechną sytuacją jest, że najemca nie zwraca lokalu wynajmującemu i nadal z niego korzysta pomimo wygaśnięcia umowy. Częstym pomysłem właścicieli jest wówczas usunięcie niechcianego lokatora siłą, np. poprzez wyważenie drzwi i wtargnięcie do mieszkania, albo działanie polegające na uniemożliwieniu swobodnego korzystania przez lokatora z mieszkania (np. odłączenie mediów). Takie działanie jest bezprawne, a najemca jako posiadacz może skorzystać z określonych przepisami prawa środków ochrony przed naruszeniem (np. obronę konieczną, czy wchodzące w zakres roszczeń posesoryjnych – przywrócenie stanu poprzedniego, czy też zaniechanie naruszeń). Pomimo zatem faktu, że właściciel nie ma dostępu do swojej własności, nie wolno mu naruszać posiadania.

Co w przypadku gdy chcę wezwać pomoc funkcjonariuszy Policji?

Wezwanie Policji celem „wyproszenia” lokatora zajmującego mieszkanie bez tytułu prawnego nie spowoduje, że będzie on zmuszony opróżnić lokal. Policja jako organ ścigania nie posiada odpowiednich uprawnień, aby pomóc właścicielowi w jego problemie. Funkcjonariusz Policji najprawdopodobniej poprosi właściciela o okazanie tytułu prawnego do lokalu i pouczy go o jego uprawnieniach, ale też uświadomi o prawach posiadacza lokalu względem właściciela. Jak wspomniano wyżej – osobę zajmującą lokal bez tytułu prawnego, pozostającego we władztwie nad lokalem chronią przepisy o posiadaniu.

Jak legalnie zatem pozbyć się niechcianego lokatora z mieszkania?

W sytuacji, kiedy były najemca nie ma zamiaru wyprowadzić się z mieszkania, jedyną drogą pozostaje wytoczenie powództwa o eksmisję (roszczenie windykacyjne). Na mocy wyroku sądu, a następnie w trybie egzekucji, niechciany lokator zmuszony będzie opuścić mieszkanie.

PAMIĘTAJ! Postępowanie sądowe może trochę potrwać. Przez ten czas najemca nadal będzie pozostawał w mieszkaniu, a właściciel będzie nie tylko ponosił straty moralne, ale i finansowe, ponieważ mieszkanie mogło zostać wynajęte komuś innemu, a właściciel mógł otrzymywać z tytułu wynajmu comiesięczny czynsz. Na tę sytuację istnieje rozwiązanie – właściciel uprawniony jest wystąpić z powództwem o odszkodowanie, którego wysokość zamyka się w wartości czynszu uiszczanego przed zakończeniem stosunku najmu. Należy jednak pamiętać, że w sądzie znaczenie mają przede wszystkim kwestie dowodowe – właściciel winien wykazać, że miałby możliwość wynajęcia mieszkania.

Jak zabezpieczyć się na przyszłość przed ewentualnym bezumownym korzystaniem z lokalu przez najemcę?

Po pierwsze, należy sporządzić umowę najmu w taki sposób, aby jej postanowienia odpowiednio chroniły wynajmującego przed niespodziewanymi zachowaniami najemcy. Do takich postanowień należy m. in. kara umowna. Zastrzegając ją w umowie właściciel chroni się finansowo na wypadek nie przekazania mu przez najemcę lokalu w terminie i jego dalszego użytkowania.

Innym bardzo skutecznym sposobem na zabezpieczenie się może być zawarcie umowy najmu w formie aktu notarialnego, przewidującego m. in. rygor opróżnienia i opuszczenia lokalu mieszkalnego przez najemcę. Skuteczność tej formy umowy dotyczy kwestii egzekucji – akt notarialny stanowi bowiem tytuł egzekucyjny i zbędne jest wówczas prowadzenie długiego postępowania w sądzie, a sprawa trafia od razu do postępowania egzekucyjnego. Dla właścicieli lokali interesujący może być również tzw. najem okazjonalny, który w znacznym stopniu zwiększa ochronę praw wynajmującego.

***

Nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną w zakresie umów prawa cywilnego, w tym sporządzania umów najmu, dochodzeniu roszczeń z umów na drodze postępowania sądowego, jak i w postępowaniu egzekucyjnym. Zapraszamy do kontaktu.

Rękojmia, a gwarancja – różnice

przez z 2 komentarze Uncategorized

Czym się różni rękojmia od gwarancji? Kiedy dochodzić praw z rękojmi, a kiedy z gwarancji? Które z tych uprawnień najlepiej wybrać?

Rosnąca konkurencja na rynku sprawia, że w dzisiejszych czasach producenci, jak i bezpośredni sprzedawcy prześcigają się w zapewnieniu konsumentowi jak najlepszych ofert dotyczących sprzedaży danego produktu. Z kolei konsumenci są coraz bardziej świadomi istnienia po ich stronie uprawnień związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu umowy sprzedaży, zwłaszcza w sytuacji, gdy zakupiony towar posiada określoną wadę.

Nie zawsze jednak kupujący mają pełne rozeznanie w zakresie przysługujących im praw, zwłaszcza, że zakres ten jest obecnie bardzo szeroki – są to uprawnienia nie tylko z rękojmi, ale również z gwarancji. Czym różnią się od siebie te dwa pojęcia i z którego uprawnienia skorzystać?

Co to jest rękojmia, a co to jest gwarancja?

Na wstępie warto opisać te dwa pojęcia i wskazać Czytelnikowi czym się od siebie różnią.

RĘKOJMIA to uprawnienie kupującego względem sprzedawcy jeżeli rzecz posiada wadę fizyczną lub prawną.

Czym jest wada fizyczna rzeczy, a czym prawna?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

  1. Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; przykład: zakup dywanu przeznaczonego na zewnątrz (np. taras), który okazał się towarem przeznaczonym wyłącznie do pomieszczeń;
  2. Nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór; przykład: zakup obuwia, które przemaka, a było przeznaczone według opisu sprzedawcy na deszczową pogodę;
  3. Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia; przykład: ładowarka, która akurat nie nadaje się do ładowania wskazanego sprzedającemu przez kupującego telefonu;
  4. Została kupującemu wydana wstanie niezupełnym; przykład: ekspres do kawy, który nie posiadał wszystkich potrzebnych elementów do podłączenia i tym samym prawidłowego działania;
  5. Została nieprawidłowo zamontowania i uruchomiona, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy; przykład: pracownicy sklepu meblowego, który nieprawidłowo zamontowali kuchnię u kupującego w jego domu.

Z wadą prawną mamy natomiast do czynienia, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. Na przykład może to być sprzedaż samochodu, który okazał się być własnością osoby trzeciej, nie zaś sprzedawcy.

GWARANCJA zgodnie z Kodeksem cywilnym wiąże się z kolei ze złożeniem oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Jest to nic innego jak dokument gwarancyjny dołączany do rzeczy sprzedanej, np. przy zakupie ekspresu do kawy.

Uprawnienia kupującego z rękojmi, a uprawnienia z gwarancji

Wykonując uprawnienia z rękojmi, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może:

  • złożyć oświadczenie obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy (chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie);
  • żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wad.

Przy gwarancji możliwe żądania kupującego konsumenta określa producent (sprzedawca) w dokumencie gwarancyjnym. To od niego zależy, jakie możliwości przysługują kupującemu, może to być podobnie jak przy rękojmi, obniżenie ceny, wymiana lub naprawa.

RĘKOJMIA, A GWARANCJA – PODSTAWOWE RÓŻNICE

Gwarancja dobrowolna, rękojmia obowiązkowa

W odróżnieniu od rękojmi, gwarancja ma charakter umowny między stronami i jest dobrowolna, a jej istnienie warunkowane jest złożeniem oświadczenia przez sprzedawcę, tj. wydania dokumentu gwarancyjnego. Gwarancja jest często elementem strategii marketingowej sprzedawcy lub producenta. Biorąc pod uwagę silną konkurencyjność na rynku, obecnie praktycznie każdy producent udziela gwarancji na dany produkt. Rękojmia jest zagwarantowana każdemu konsumentowi, uprawnienia z niej wynikające istnieją zawsze.

Uprawnienia z rękojmi obejmują wady fizyczne i prawne, gwarancja – tylko fizyczne

Rękojmia obejmuje zarówno wady tkwiące w rzeczy sprzedanej, jak i wynikające z istnienia praw osoby trzeciej do sprzedanej rzeczy. Gwarancja wiąże się jedynie z wadami fizycznymi, co jednak nie zmienia faktu, że gwarant może rozszerzyć ofertę gwarancyjną również na wady prawne.

Rękojmia od sprzedawcy, gwarancja – od wystawiającego dokument gwarancyjny

Uprawnienie z rękojmi zawsze odnośni się do sprzedawcy, czyli podmiotu, z którym zawarta została umowa sprzedaży, gwarancji natomiast udzielić może producent, ale również importer towaru, jak i sam sprzedawca.

Terminy – rękojmia – 2 lata, gwarancja – ustalana przez gwaranta

Zgodnie z Kodeksem cywilnym sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem dwóch lat (pięciu lat w przypadku nieruchomości). Z kolei czas trwania gwarancji ustalany jest przez indywidualnie przez gwaranta w dokumencie gwarancyjnym. Jeżeli termin nie został przez gwaranta zastrzeżony przyjmuje się, że gwarancja trwa dwa lata od dnia, kiedy rzecz została wydana kupującemu.

Czy kupujący może skorzystać z obu uprawnień jednocześnie?

Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Kupujący powinien również pamiętać, że w razie wykonywania uprawnień z gwarancji, bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji, albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.

Rękojmia, a gwarancja – z którego uprawnienia skorzystać?

Co do zasady rękojmia daje większe możliwości kupującemu, a czas na realizację uprawnień ma on przez dwa lata od zakupu rzeczy. Z uwagi jednak na rosnący popyt i konieczność prowadzenia przez sprzedających (producentów) akcji marketingowych, zachęcających do zakupu ich produktów, a także rosnącą walkę o klienta, gwarancja może okazać się równie atrakcyjna, co rękojmia, a nawet dawać więcej możliwości, w zależności od decyzji gwaranta.

Podsumowanie

Rękojmia to nic innego, jak odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne lub prawne rzeczy sprzedanej. Co do zasady o wiele korzystniejsza jest rękojmia od gwarancji, ponieważ jej ramy zakreślają sztywno i bogato przepisy kodeksu cywilnego, których ani sprzedawca, ani producent nie może względem konsumenta rozszerzyć, ograniczyć, ani wyłączyć.   Wybór rękojmi oznacza ponadto możliwość dochodzenia różnorakich roszczeń od sprzedawcy – wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny lub zwrotu gotówki, a także bezpłatnego naprawienia towaru. Kupujący ma na wykonanie uprawnień 2 lata.

Gwarancja to z kolei oświadczenie producenta (który może być równocześnie sprzedawcą) o jakości rzeczy sprzedanej, która to rzecz może być reklamowana przez kupującego pod warunkami określonymi przez gwaranta umownie. Jest ona dobrowolna i dotyczy z reguły wyłącznie wad fizycznych rzeczy. Termin gwarancji określa producent.