Jakie konsekwencje może ponieść przedsiębiorca stosujący klauzule niedozwolone?
W jakim terminie mogę odstąpić od umowy zawartej na odległość?
Czy sprzedający może żądać zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu?
Czy dowodem zakupu może być tylko paragon?
Czy mogę zwrócić w ramach prawa do namysłu bilet do kina zakupiony przez Internet?
Czy odbiór osobisty towaru zakupionego w sklepie internetowym powoduje utratę prawa do dostąpienia od umowy w ciągu 14 dni?
Czy korzystając z opcji „Kup teraz” mam prawo odstąpić od zawartej umowy?
Czy prawo do odstąpienia od umowy przysługuje mi gdy kupuję w serwisach lokalnych ogłoszeń?
1. Czym są klauzule niedozwolone?
Klauzule niedozwolone, inaczej abuzywne, to postanowienia niezgodne z prawem, znajdujące się w umowach zawieranych z konsumentami (także w regulaminach), ograniczające prawa konsumentów. Takie postanowienia ustalają prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, są nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem, czyli takie na które konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Nie dotyczy to postanowień, w których jednoznacznie określono przedmiot i cenę. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr klauzul abuzywnych (https://www.rejestr.uokik.gov.pl/), dzięki któremu samodzielnie możemy upewnić się czy budzące nasze wątpliwości postanowienie nie zostało już uznane za niedozwolone.
2. Przykłady klauzul niedozwolonych.
„(…) zastrzega sobie prawo do zmiany treści niniejszego regulaminu bez uprzedzenia”.
„Towar do zwrotu przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu”.
„Zwracany produkt nie może nosić śladów używania. Zwroty przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu„.
,,Podstawą przyjęcia reklamacji jest dowód zakupu towaru (paragon fiskalny lub faktura VAT)”.
„(…) nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie lub niedostarczenie zamówienia w wybranym przez Klienta terminie w wyniku wydarzeń i sytuacji, na które nie ma wpływu”.
„Różnice między rzeczywistym wyglądem produktu, a jego zdjęciem na stronie internetowej (…)nie mogą być podstawą reklamacji i zwrotu zakupionego towaru”
„Sklep nie odpowiada za terminowość dostarczenia przesyłek przez firmy kurierskie.”
3. Jakie konsekwencje może ponieść przedsiębiorca stosujący klauzule niedozwolone?
Klauzule abuzywne są nieważne z mocy prawa, zatem nie wiążą stron umowy. W pierwszej kolejności konsument powinien skontaktować się z przedsiębiorcą, zwrócić mu uwagę i negocjować eliminację i niestosowanie tych postanowień. W praktyce dochodzenie swoich praw przez konsumentów może wymagać wejścia na drogę sądową. Konsument może pozwać przedsiębiorcę i żądać stwierdzenia danego postanowienia za niedozwolone. Jeśli sąd uwzględnieni powództwo, zakazuje wykorzystywania takiej klauzuli. Odpis prawomocnego wyroku zostaje przesłany Prezesowi UOKiK, a postanowienie uznane za niedozwolone zostaje umieszczone w rejestrze klauzul niedozwolonych. Przedsiębiorca za stosowanie klauzul abuzywnych może zostać ukarany przez Prezesa UOKiK karą pieniężną, może również nakazać publikację decyzji sądu czy złożenie oświadczenia o określonej treści.
4. W jakim terminie mogę odstąpić od umowy zawartej na odległość?
Przy zakupie towaru przez Internet konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia w terminie 14 dni. Czas na odstąpienie od umowy to tzw. prawo do namysłu. Dzięki temu konsument ma możliwość zapoznania się z produktem, w taki sposób w jaki mógłby to zrobić przy zakupie stacjonarnym. Uprawnienie to jest przewidziane wyłącznie w przypadku zawierania umów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Początek biegu tego terminu uzależniony jest od otrzymania przedmiotu umowy.
5. Czy sprzedający może żądać zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu?
NIE. Prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie może być uzależnione od zwrotu produktu w oryginalnym opakowaniu. Taki warunek został uznany za klauzulę niedozwoloną.
NIE. Paragon nie jest jedynym dowodem zakupu. Sprzedawca może przyjąć zwracany towar bez paragonu, jeżeli jest możliwe udowodnienie zakupu za pomocą innego dokumentu potwierdzającego sprzedaż. Innym dowodem zakupu może być np. faktura, wyciąg z terminala, potwierdzenie transakcji z rachunku bakowego. Dopuszczalne są również dane z systemu platformy sprzedażowej, maile, czy nawet oświadczenie i zeznania świadków. Często zatem wymóg posiadania przez konsumenta paragonu przy zwrocie jest bezzasadny i uzasadniany wyłącznie względami praktycznymi dla sprzedawców. Zarówno zwrotu jak i reklamacji można zatem dokonać bez paragonu.
7. Czy mogę zwrócić w ramach prawa do namysłu bilet do kina zakupiony przez Internet?
NIE. Zgodnie z art. 38 pkt. 12 Ustawy o prawach konsumenta „prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi”. Zakup biletu do kina mieści się w kategorii wydarzeń rozrywkowych, dlatego należy uznać ustawowe wyłączenie prawa do odstąpienia w tym zakresie. Sprzedawca może jednak przewidzieć w regulaminie warunki korzystniejsze dla konsumenta i dopuścić możliwość zwrotu.
8. Czy odbiór osobisty towaru zakupionego w sklepie internetowym powoduje utratę prawa do dostąpienia od umowy w ciągu 14 dni?
NIE. Konsument zachowuje prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, także gdy odbierze przedmiot osobiście. Odbiór osobisty zakupionego towaru nie powoduje utraty przez konsumenta prawa do odstąpienia od umowy na odległość w ciągu 14 dni. Istotą posiadania tego prawa jest moment i sposób zawarcia umowy między konsumentem a przedsiębiorcą. Nie ma znaczenia sposób odbioru zamówienia.
9. Czy korzystając z opcji „Kup teraz” mam prawo odstąpić od zawartej umowy?
Tak, można odstąpić od takiej umowy. Prawo to jednak nie będzie przysługiwało jeżeli zakupiliśmy produkt od osoby fizycznej, a nie od przedsiębiorcy.
10. Czy prawo do odstąpienia od umowy przysługuje mi gdy kupuję w serwisach lokalnych ogłoszeń?
Przysługujące nam prawa będą zależeć od tego z kim zawarliśmy umowę. W przypadku zakupu towaru od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej nie przysługuje nam prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Jeśli zawieramy umowę z przedsiębiorcą posiadamy pełnię praw przysługujących konsumentom. W przypadku umowy zawartej z osobą fizyczną, czyli innym konsumentem, możemy skorzystać z rękojmi za wady, zgodnie a art. 556-576 Kodeksu cywilnego.
JAKĄ UMOWĘ ZAWIERAMY ROBIĄC ZAKUPY PRZEZ INTERNET?
Jest to umowa zawarta na odległość, której definicję znajdziemy w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. – o prawach konsumenta:
Art. 2
1) Umowa zawarta na odległość [oznacza] umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.
ODSTĄPIENIE OD UMOWY
W jakim terminie mogę odstąpić od umowy?
Art. 27
Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35.
Po zakupie towaru przez Internet w ciągu 14 dni mamy prawo do zwrotu rzeczy bez podawania przyczyny. Sprzedawca nie może tego terminu skrócić. Może jednak, działając na korzyść klienta, dowolnie termin wydłużać. Informacje na ten temat można znaleźć w regulaminie każdego sklepu internetowego.
Dany kupującemu czas na zwrot rzeczy to tzw. prawo do namysłu. Dzięki niemu konsument ma możliwość zapoznania się z produktem, w taki sposób w jaki mógłby to zrobić przy zakupie stacjonarnym. Uprawnienie to jest przewidziane wyłącznie w przypadku zawierania umów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Jeśli klient kupuje tę samą rzecz w sklepie stacjonarnym ustawowe prawo zwrotu w terminie 14 dni mu nie przysługuje, gdyż miał on faktyczną możliwość zapoznania się z kupowanym towarem.
W przypadku chęci zwrotu przedmiotu zakupionego w sposób tradycyjny warto zapoznać się z polityką wewnętrzną sklepu, gdyż w szczególności sklepy sieciowe nierzadko oferują podobne prawo do zwrotu produktu. Należy pamiętać, że nie jest to jednak obowiązek nałożony przez ustawę na sklep stacjonarny, a jedynie dobrowolne działanie sklepu w ramach polityki wewnętrznej danej marki.
Odstąpienie od umowy i zwrot – czy oznacza to samo?
Należy zwrócić uwagę, że ustawa przewiduje prawo do odstąpienia w terminie 14 dni, a nie prawo do zwrotu rzeczy. Oznacza to, że jako kupujący mamy 14 dni właśnie na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Zwrot zakupionej rzeczy nie musi mieć miejsca w tym samym czasie, co złożenie oświadczenia. Produkt powinniśmy odesłać niezwłocznie, ale nie później niż 14 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Od kiedy należy liczyć termin?
Art. 28
Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się: 1) dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:
a) obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części, b) polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;
2) dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
Warto pamiętać, że termin do odstąpienia od umowy nie jest liczony od złożenia zamówienia.
Jednak w zależności od charakteru przedmiotu zakupu, data początkowa od której ten termin biegnie jest wyznaczana w określony sposób.
Najczęstszym przypadkiem jest zakup pojedynczej rzeczy, np. słuchawek, butów czy książki. Wówczas termin liczony jest od dnia, w którym rzecz otrzymaliśmy – np. jeśli zamówioną książkę otrzymaliśmy 1 marca, to możemy odstąpić od umowy najpóźniej z końcem dnia 15 marca.
W przypadku zamówienia kilku produktów, które są dostarczane osobno, partiami, bądź w częściach, 14-dniowy termin zaczyna biec od daty dostarczenia ostatniego przedmiotu.
Możliwe jest również zawarcie przez Internet umowy sprzedaży, zgodnie z którą towary mają być dostarczane przez określony czas, np. zamówienie cateringu dietetycznego. W takim przypadku termin liczymy od daty otrzymania pierwszej rzeczy.
W przypadku umów o świadczenie usług, termin liczony jest od dnia zawarcia umowy.
Art. 30 ust. 2
Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
Warto również pamiętać, że 14 dni to czas na złożenie oświadczenia. Nawet jeśli sprzedawca otrzyma je później, już po upływie 14 dni, termin nadal jest uznawany za zachowany.
Jak odstąpić od umowy? – forma
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy można złożyć w sposób tradycyjny, np. listownie, lub jeśli sprzedawca daje taką możliwość – drogą elektroniczną.
Art. 30 ust. 1
Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie można złożyć na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do ustawy.
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy można złożyć sprzedawcy w dowolnej formie. Jednak, aby odstępujący nie miał trudności z udowodnieniem, że oświadczenie złożył, najlepiej dokonać odstąpienia w formie pisemnej, listem poleconym. Można posłużyć się w tym celu gotowym formularzem.
3. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy: 1) przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy; 2) przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.
4. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa w ust. 3.
W przypadku, gdy sprzedawca przewidział taką możliwość, oświadczenie może zostać złożone drogą elektroniczną. Wówczas obowiązkiem sprzedawcy jest potwierdzenie przyjęcia oświadczenia.
OBOWIĄZKI STRON PO ODSTĄPIENIU OD UMOWY
Art. 31
1. W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą. 2. Jeżeli konsument złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy zanim przedsiębiorca przyjął jego ofertę, oferta przestaje wiązać.
Kto ponosi koszty zwrotu?
Obowiązki sprzedawcy
Art. 32
1. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.
Obowiązkiem sprzedawcy jest zwrot na rzecz kupującego następujących kosztów:
zapłaconej przez kupującego ceny towaru;
dostarczenia towaru kupującemu – obowiązek zwrotu ogranicza się do kosztów odpowiadających najtańszemu oferowanemu przez sprzedawcę sposobu dostawy.
Sprzedawca powinien zwrócić równowartość wskazanych wyżej kosztów poniesionych przez kupującego niezwłocznie, nie później niż 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu.
Warto wiedzieć, iż sprzedawcy przysługuje prawo do wstrzymania się ze zwrotem należności, dopóki rzecz nie zostanie mu przez kupującego zwrócona.
Obowiązki kupującego
Art. 34
1. Konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem.
2. Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.
3. Jeżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a rzecz dostarczono konsumentowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, przedsiębiorca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą.
Kupujący jest zobowiązany przede wszystkim do zwrotu rzeczy. Termin na odesłanie jej nie powinien przekroczyć 14 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu. Termin ten nie będzie obowiązywał jeżeli sprzedawca zaoferował odbiór rzeczy.
Kupujący, co do zasady, ponosi również koszty zwrotu takie jak np. koszt zapakowania przedmiotu.
Wyjątki od prawa do odstąpienia
Jeśli nasza sytuacja wydaje się mniej typowa warto zapoznać się z art. 38 Ustawy o prawach konsumenta i sprawdzić, czy nasz przypadek nie wpisuje się w którąś z pozycji z listy. Istnieją bowiem wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy, w których prawo do odstąpienia może być ograniczone lub w ogólne nie będzie przysługiwało.
CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA
1. Czy mogę zwrócić używany lub częściowo zużyty produkt?
Art. 34 ust. 4
Konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9.
Zużycie produktu przez kupującego jest dopuszczalne w zakresie zbadania towaru, zapoznania się z jego cechami. Kupujący może zatem zużycie taką ilość, np. perfum, jaka konieczna jest do zbadania właściwości produktu, czyli tyle ile zostałoby przez niego użyte przy zakupie w sklepie stacjonarnym. Jeśli zużycie będzie większe, to kupujący ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy. Oznacza to, że sprzedawca może pomniejszyć zwracaną cenę towaru o wartość zużytego czy zniszczonego produktu.
2. Czy mogę dokonać zwrotu bez paragonu?
TAK. Paragon jest tylko jednym z dowodów sprzedaży, a sprzedawca może przyjąć zwracany towar bez paragonu, jeżeli jest możliwe udowodnienie zakupu za pomocą innego dokumentu potwierdzającego sprzedaż. Innym dowodem zakupu może być np. faktura, wyciąg z terminala, potwierdzenie transakcji z rachunku bakowego. Dopuszczalne są również dane z systemu platformy sprzedażowej, maile, czy nawet oświadczenie i zeznania świadków. Często zatem wymóg posiadania przez konsumenta paragonu przy zwrocie jest bezzasadny i uzasadniany wyłącznie względami praktycznymi dla sprzedawców. Zarówno zwrotu jak i reklamacji można zatem dokonać bez paragonu.
3. Czy muszę zwrócić produkt w oryginalnym opakowaniu?
NIE. Wymóg zwrotu w oryginalnym, nienaruszonym pudełku w przypadku umów zawieranych na odległość może naruszać prawa konsumenta i stanowić klauzulę niedozwoloną. Przede wszystkim, co do zasady przedmiotem umowy sprzedaży jest produkt, a nie opakowanie. Sprzedawcy coraz częściej zabezpieczają się sprzedając „towar wraz z opakowaniem”. Jednak i to nie pozbawia konsumenta prawa do zwrotu, ponieważ sklep internetowy nie może wprowadzać żadnych pozaustawowych wyjątków od prawa zwrotu i działać w ten sposób na niekorzyść kupującego. Tak samo nie wolno sprzedającym uzależniać możliwości zwrotu od nienaruszonego opakowania. Typowym przykładem klauzuli niedozwolonej będzie na przykład zapis: „Zwracany produkt nie może nosić śladów używania. Zwroty przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu„.
Źródła:
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U.2020.287).
Alimenty to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania na rzecz uprawnionego. Przyznane alimenty są świadczeniem obligatoryjnym, które jest spełniane regularnie na rzecz konkretnej osoby, co do zasady w postaci świadczeń pieniężnych.
Najczęstszym przypadkiem jest powstanie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka. Rodzice wychowujący dziecko wspólnie łożą na jego utrzymanie i wychowanie.
Art. 128 KRO
„Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.”
Warto wspomnieć, że oprócz obowiązku alimentacyjnego między rodzicami a dzieckiem, obowiązek alimentacji może powstać również między innymi krewnymi w linii prostej (dziadkowie – rodzice – dzieci, etc.), między rodzeństwem czy między rozwiedzionymi małżonkami.
Art. 133 § 1 KRO
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Alimenty na dziecko – kiedy powstaje obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny rodziców powstaje względem dziecka, gdy dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 §1 k.r.o.). Oznacza to, że rodzice są zobowiązani do zapewnienia dziecku utrzymania już od chwili jego urodzenia.
Alimenty na dziecko – kiedy dziecko jest uprawione do alimentów?
Rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz:
dziecka małoletniego, a także
dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania).
Brak możliwości samodzielnego utrzymania się – co to oznacza?
Przesłanka ta jest spełniona, gdy dziecko nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie środków utrzymania i zaspokoić podstawowych potrzeb. Może to wynikać z różnych okoliczności. Nie ulega wątpliwości, że dziecko chore, dotknięte niepełnosprawnościami będzie całkowicie pozbawione bądź będzie miało znacząco ograniczone możliwości zarobkowe.
Możliwość samodzielnego utrzymania się może być także utrudniona w przypadku dzieci pełnoletnich, które wciąż się kształcą. Osiągnięcie przez dziecko pełnoletności nie zwalnia rodzica z obowiązku alimentacyjnego, gdyż przekroczenie pewnej granicy wiekowej nie jest jednoznaczne z możliwością samodzielnego utrzymania się. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w jednej z uchwał, przez osiągnięcie samodzielności należy rozumieć „zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenie także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni” (wyr. SN z 26.11.1998 r., I CKN 989/97, Legalis). W kontekście dalszego kształcenia się i możliwości podjęcia działań zarobkowych przez dziecko, nie bez znaczenia pozostaje np. tryb podejmowanych studiów, czy czasochłonność kierunku. Samo podjęcie dalszej edukacji nie wyklucza bowiem możliwości podjęcia działań zarobkowych. Jest to możliwe np. gdy dziecko podejmuje studia w trybie niestacjonarnym. Nie jest to jednak regułą, gdyż w innych okolicznościach, gdy kierunek studiów, także niestacjonarnych, wymaga większego zaangażowania i nakładów czasu będzie to znacząco utrudnione. Dziecko może być jednak w stanie utrzymać się samodzielnie mimo niepodjęcia zatrudnienia. Środki utrzymania mogą pochodzić także z innych źródeł, jak np. ze świadczeń socjalnych, stypendiów, rent, a także gdy dziecko uzyskało odpowiednie kwalifikacje do podjęcia aktywności zawodowej, czy nawet został mu przyznany zasiłek dla bezrobotnych. Wszelkie okoliczności mające wpływ na ocenę możliwości pozyskiwania przez dziecko środków utrzymania muszą być jednak każdorazowo indywidualnie analizowane.
Warto w kontekście dalszego kształcenia się dziecka pełnoletniego zwrócić uwagę na jego postawę. Brak będzie podstaw do alimentacji dziecka, gdy to celowo chce uniknąć podjęcia pracy. Również brak osiąganych przez dziecko pozytywnych wyników w nauce mógłby się przyczynić do zwolnienia z obowiązku alimentacji.
Wyjątek – zwolnienie z obowiązku alimentacji – dochody z majątku dziecka
Dziecko, również małoletnie, może posiadać swój majątek. Źródłem pozyskiwania dochodów przez dziecko mogą być np. przedmioty odziedziczonego spadku (np. dochody przynoszone przez przedsiębiorstwo należące do spadku), przyznana renta. Jeżeli dochody te wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania dziecka, rodzice mogą być zwolnieni z obowiązku alimentacji. Warto podkreślić, że substancja majątku dziecka nie może zostać naruszona. Rodzic nie może np. zbyć nieruchomości odziedziczonej przez dziecko, by za środki uzyskane ze sprzedaży pokryć koszty jego utrzymania i wychowania.
Art. 133 § 2 KRO
Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
Niedostatek
Może zdarzyć się sytuacja, gdy dziecko mimo osiągnięcia obiektywnej możliwości samodzielnego utrzymania się popadnie następnie w niedostatek. Jak wskazał Sąd Najwyższy, analizując stan faktyczny, w którym dziecko popadło w niedostatek przez problem narkomanii: uzyskanie przez dziecko faktycznej, realnej zdolności do utrzymania się samodzielnie pociąga za sobą wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego według zasad znajdujących wyraz w art. 133 § 1 KRO. Jeżeli dziecko następnie znajduje się w niedostatku, jego uprawnienia alimentacyjne w stosunku do rodziców kształtuje art. 133 § 2 KRO” (wyr. SN z 31.01.1986 r., sygn. III CZP 76/85).
Alimenty na dziecko – ile trwa obowiązek alimentacyjny i do kiedy trzeba płacić alimenty?
Nie ma wskazanego w przepisach terminu do kiedy należy płacić alimenty. Obowiązek alimentacyjny trwa bowiem do momentu usamodzielnienia się dziecka, wygasa gdy dziecko jest w stanie się samodzielnie utrzymać. W przypadku, gdy stan zdrowia, czy poziom niepełnosprawności dziecka nie pozwala mu na podjęcie działań w celu samodzielnego utrzymania się, obowiązek alimentacyjny rodziców na jego rzecz może trwać nawet dożywotnio.
UWAGA! osiągnięcie pełnoletności przez dziecko nie zwalnia automatycznie rodzica z obowiązku alimentacyjnego, tak samo jak nie zwalnia z niego uzyskanie przez dziecko pewnego poziomu kwalifikacji zawodowych.
Alimenty na dziecko – kiedy rodzic może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego?
Należy podkreślić, że rodzice nie mogą się uchylić od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka. Na uprawnienia małoletniego nie mają wpływu nawet zasady współżycia społecznego. Od wykonania obowiązku alimentacyjnego nie zwalnia rodzica pozbawienie go władzy rodzicielskiej, czy też umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej – mimo wystąpienia takich okoliczności rodzice nadal mogą być obowiązani do świadczenia alimentów na dziecko.
Art. 1441 KRO
Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Rodzice mogą natomiast uchylić się od świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka pełnoletniego. Mają do tego prawo wówczas, gdy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Doniosłym dla uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego może być brak starań dziecka w celu samodzielnego utrzymania się, bądź jeśli świadczenie alimentów powoduje nadmierny uszczerbek dla rodziców.
Art. 133 § 3 KRO
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
***
Nasza Kancelaria prowadzi sprawy rodzinne, w tym dotyczące alimentów. Jeżeli potrzebujesz konsultacji w tym zakresie, serdecznie zapraszamy do kontaktu!
W poprzednim wpisie poruszaliśmy temat zmian, jakie wprowadzono w Polsce w codziennym życiu Polaków celem przeciwdziałania dalszego rozprzestrzeniania się wirusa Covid-19. Kolejną zmianą, mającą tym razem na celu ochronę gospodarki krajowej przed negatywnymi skutkami epidemii było uchwalenie tzw. tarczy antykryzysowej.
Tarcza antykryzysowa to pomoc rządowa m.in. dla przedsiębiorców ponoszących straty spowodowane epidemią, jak i dla pracowników pozostających w trudnej sytuacji w związku z koronawirusem. Tarcza zakłada takie rozwiązania, jak świadczenie postojowe, dopłata do wynagrodzenia pracownika, ulgi i odroczenia podatkowe, czy zniesienie składek na ZUS.
Tarcza antykryzysowa – co zakłada?
TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ULGI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W STOSUNKU DO PRACOWNIKÓW
tarcza antykryzysowa
1. DOFINANSOWANIE ZATRUDNIENIA I OBNIŻENIE WYMIARU CZASU PRACY
Tarcza antykryzysowa przysługuje przedsiębiorcy w okresie wprowadzonego przez przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, który:
Nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy (do końca trzeciego kwartału 2019 r.);
Wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości;
Zanotował spadek obrotów gospodarczych:
nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 2 kolejnych miesięcy w okresie po 01 stycznia 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego w następstwie wystąpienia COVID 19;
nie mniej niż o 25 %, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 01 stycznia 2020 r. w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.
Przepisy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio do zatrudnionych na podstawie innych umów, w tym umów zlecenie, jeżeli podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych.
Pracownikowi który nie wykonuje pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, a pozostaje w gotowości (czyli np. nie przebywa na zasiłku chorobowym, urlopie lub zasiłku na dziecko) pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia.
Przedsiębiorca spełniający opisane powyżej warunki otrzymuje także środki na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy.
Taki przedsiębiorca może obniżyć także wymiar czasu pracy pracownika o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Przy tak obniżonym wymiarze czasu pracy Fundusz dofinansuje maksymalnie do wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (2079,43 zł) do oraz dodatkowo składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń.
Dofinansowania opisane powyżej nie przysługują do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS (czyli obecnie wyższe niż 15.595,74 zł).
Oba świadczenia przysługiwać będą przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od dnia złożenia wniosku o wypłatę świadczeń. Rada Ministrów może, przedłużyć ten okres na mocy rozporządzenia.
Przy zmniejszeniu wynagrodzeń lub zmiany czasu pracy nie stosuje się przepisów zawartych w kodeksie pracy w przedmiocie wypowiedzenia warunków pracy lub płacy oraz przepisów dotyczących zwolnień grupowych – co oznacza że nie jest konieczne zachowanie okresu wypowiedzenia do zmiany warunków pracy, a pracownik nie jest uprawniony do odmowy przyjęcia nowych warunków ze skutkiem w postaci rozwiązania umowy o pracę i żądania wypłaty odprawy pieniężnej.
Ponadto, w razie większych spadków obrotów gospodarczych starosta może na podstawie umowy z przedsiębiorcą przyznać dodatkowe dofinansowanie w wysokości:
50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 30%;
70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 50%;
90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika – gdy spadek obrotów wyniósł co najmniej 80%.
Dofinansowanie może być przyznane mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi. Wnioski o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.
2. UELASTYCZNIENIE CZASU PRACY
Tarcza antykryzysowa przewiduje, że pracodawca dotknięty skutkami epidemii (który nie zalega w regulowaniu składek ZUS do końca trzeciego kwartału 2019 r.) będzie mógł skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin. W porozumieniu ze związkami zawodowymi albo – gdy nie ma związków – z przedstawicielami pracowników – będzie mógł też wydłużyć dobowy wymiar czas pracy do 12 godzin (równoważny system czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.
3. PRZEDŁUŻENIE ZEZWOLEŃ NA PRACĘ DLA OBCOKRAJOWCÓW
Dokonano wydłużenia wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców oraz terminu składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, przedłużenie wizy oraz przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Wydłużenie z mocy prawa okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy oraz wiz krajowych (do 30 dni od dnia odwołania tego stanu).
TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ŚWIADCZENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW I ZATRUDNIONYCH
tarcza antykryzysowa
1. ZWOLNIENIE Z ZUS
Tarcza antykryzysowa zakłada, że zwolnienie dotyczy przedsiębiorców zatrudniających do 9 pracowników (w tym samozatrudnionych, zatrudnionych na tzw. B2B) w odniesieniu do obowiązku uiszczenia wszystkich składek ZUS należnych za okres trzech miesięcy – od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku zarówno za przedsiębiorcę jak ubezpieczonych przez niego osób (pracowników, zleceniobiorców itp.).
Zwolnienie przysługuje jeżeli przedsiębiorca spełnia poniższe warunki:
był płatnikiem składek (zatrudniał lub był zgłoszony do ubezpieczenia) przed 1 lutego 2020 roku;
na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych;
jeżeli jest samozatrudnionym (nie ma pracowników) – w pierwszym miesiącu, za który składany jest wniosek osiągnął przychód nie wyższy niż 15.681,00 zł.
składki nie zostały jeszcze zapłacone.
Wniosek składa się do ZUS w terminie do 30 czerwca 2020 roku. Deklaracje ZUS za te trzy miesiące są składane w formie dotychczasowej w terminie do 30 czerwca 2020. Składki za właściciela są umarzane do wysokości minimalnej podstawy (jeżeli ktoś dobrowolnie opłaca za siebie wyższe składki, to nadwyżka nad składkę minimalną nie podlega umorzeniu). Ustawa określa, że osoba prowadząca działalność nie traci uprawnień wynikających z opłacania składek ZUS (świadczenia chorobowe czy macierzyńskie), mimo niezapłacenia tych składek.
2. ŚWIADCZENIE POSTOJOWE
Przysługuje:
osobom, które zawarły umowę cywilnoprawną (zlecenie, agencyjną itp.);
przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą, które nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń.
Wynosi 2080 zł (80% minimalnego wynagrodzenia) i jest nieoskładkowane oraz nieopodatkowane, ale:
jeżeli przychód z umów cywilnoprawnych nie przekracza 1300 zł miesięcznie (50% minimalnego wynagrodzenia), świadczenie postojowe wynosi sumę wynagrodzeń z tytułu umów cywilnoprawnych (np. w przypadku trzech umów na kwotę 400 zł miesięcznie każda, świadczenie postojowe wynosić będzie 1200 zł).
samozatrudnieni rozliczający się w formie karty podatkowej otrzymają 1300 zł.
W przypadku zleceniobiorców (lub osób które zawarły inną umowę cywilnoprawną) przysługuje gdy:
przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie przekracza 15.595,74 zł (300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS);
zawarcie umowy nastąpiło przed 1 lutego 2020 r.;
W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą przysługuje gdy:
przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku spadł o co najmniej 15% w stosunku do miesiąca poprzedniego oraz nie przekracza 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS (czyli 15.595,74 zł);
rozpoczęcie działalności nastąpiło przed 1 lutego 2020 r. lub w przypadku zawieszenia działalności nastąpiło to po 31 stycznia 2020 r.
Wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do ZUS najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony stan epidemii.
3. DOFINANSOWANIE SAMOZATRUDNIONYCH
W przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną niezatrudniającym pracowników, na wniosek przedsiębiorcy starosta może na podstawie umowy z przedsiębiorcą przyznać dofinansowanie które będzie:
obejmowało część kosztów prowadzenia przez niego działalności;
mogło zostać przyznane, gdy spadek obrotów wyniesie:
co najmniej 30% – w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
co najmniej 50% – w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
co najmniej 80% – w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie
Dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie. Wnioski o dofinansowanie składa się do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy. Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.
TARCZA ANTYKRYZYSOWA – POZOSTAŁE UŁATWIENIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW
tarcza antykryzysowa
1. FINANSOWANIE PRZEDSIĘBIORCÓW
Mikroprzedsiębiorca może otrzymać pożyczkę do wysokości 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, ze stałym oprocentowaniem w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski. Rozpoczęcie spłaty pożyczki będzie następowało po sześciomiesięcznym okresie karencji. Pożyczka wraz z odsetkami będzie podlegała umorzeniu pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.
Bankowi Gospodarstwa Krajowego (BGK) może udzielić poręczeń i gwarancji spłaty kredytów zaciągniętych przez średnich i dużych przedsiębiorców w wysokości nie wyższej niż 80% pozostającej do spłaty kwoty kredytu objętego poręczeniem lub gwarancją.
Umożliwiono obliczanie zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r. Towarzyszyć temu będą rekomendacje w zakresie sposobu liczenia rezerw na kredyty. Sektor bankowy zadeklarował gotowość do przedłużenia kredytów obrotowych przy zmianie regulacji. Rozwiązanie to umożliwia wydłużenie kredytów obrotowych – o wartości ok. 150 mld zł – dla sektora przedsiębiorstw.
Bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy jeżeli kredyt został udzielony przed dniem 8 marca 2020 r. oraz zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r.
2. UŁATWIENIA DLA BRANŻY TURYSTYCZNEJ, ROZRYWKOWEJ I HOTELARSKIEJ
Wprowadzono przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta do 180 dni w przypadku niemożności zorganizowania z powodu epidemii:
usługi turystycznej;
usługi związanej z rozrywką (organizacja wystaw i kongresów, działalność kulturalną, rozrywkową, rekreacyjną i sportową, wystawy tematyczne lub imprezy plenerowe);
usługi hotelarskiej;
usługi pilotów wycieczek i przewodników turystycznych.
Wprowadzono także możliwość skorzystania przez klientów z voucherów na realizację imprezy turystycznej w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza odwołana w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 w miejsce otrzymania zwrotu wpłaconych środków.
3. UŁATWIENIA DLA BRANŻY HANDLOWEJ
Umowy najmu powierzchni w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2 wygasają (najemcy nie są zobowiązani do zapłaty czynszu), a wynajmujący mają obowiązek złożenia bezwarunkowej oferty przedłużenia obowiązywania umowy najmu na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu przedłużony o sześć miesięcy; oferta powinna być złożona w okresie trzech miesięcy od dnia zniesienia zakazu działalności.
4. OPÓŹNIENIA W PRZETARGACH PUBLICZNYCH
Wprowadzono możliwość renegocjacji warunków umowy w ramach zamówień publicznych w razie niemożności jej wykonania w związku z utrudnieniami związanymi z występowaniem epidemii oraz możliwością naliczenia kar umownych lub żądania odszkodowań. Jednocześnie nienaliczenie kar umownych w tej procedurze oraz zmiana umowy nie będą stanowić naruszenia dyscypliny finansów publicznych oraz przestępstwa działania na szkodę podmiotu publicznego lub spółki.
5. POZOSTAŁE
Wprowadzono możliwości odbywania posiedzeń zarządów i rad nadzorczych sp. z o.o. i S.A. w trybie telekonferencji albo wideokonferencji oraz możliwość podejmowania przez każdy z tych organów uchwał w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, bez konieczności zawarcia w umowie spółki lub jej statucie odpowiedniego upoważnienia.
Przesunięto o pół roku terminu na zawarcie umów o zarządzenie PPK i o prowadzenie PPK przez podmioty zatrudniające powyżej 50 osób zatrudnionych. Nowymi terminami na zawarcie tych umów będą odpowiednio 27 października 2020 r. oraz 10 listopada 2020 r.
TARCZA ANTYKRYZYSOWA – ULGI PODATKOWE i ADMINISTRACYJNE
tarcza antykryzysowa
1. ROZLICZENIE CAŁEJ TEGOROCZNEJ STRATY W PRZYSZŁYM ROKU
Umożliwienie podatnikom CIT i PIT, którzy ponoszą negatywne konsekwencje COVID-19, odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego w 2019 r. (do kwoty nie wyższej niż 5 mln zł). Warunek to osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. – przychodów niższych o co najmniej 50%.
2. ODROCZENIE NIEKTÓRYCH OBOWIĄZKÓW. M.IN.:
zawieszenie biegu terminów administracyjnych, sądowych i procesowych
przesunięcie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych wynagrodzeń w marcu i kwietniu 2020 r. (do 1 czerwca 2020 r.).
przesunięcie obowiązku składania nowego pliku JPK_VAT dla dużych firm (deklaracja wraz z ewidencją) z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r.;
przesunięcie matrycy VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020;
przesunięcie obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w średnich przedsiębiorstwach na 1 października 2020 r.;
odroczenie do 13 lipca 2020 r. obowiązku zgłoszenia informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych;
zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) umowy pożyczki zawieranej do dnia 31 sierpnia 2020 r.;
wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do 30 września 2020 r.;
wydłużenie terminu na złożenie zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek niezamieszczony w wykazie podatników VAT, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT (z 3-dniowego do 14-dniowego);
przesunięcie terminu wejścia w życie rozwiązań prawnych dot. zrównania pozycji prawnej drobnych przedsiębiorców i konsumentów z 1 czerwca 2020 r. na 1 stycznia 2021 r.;
odroczenie podatku od sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r.;
możliwość odroczenia terminu wykonania badań urządzeń technicznych, z zachowaniem możliwości eksploatacji przez maksymalny okres kolejnych 6 miesięcy;
wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.;
odroczenie płatności opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego do 30 czerwca 2020 roku
wstrzymanie poboru opłat do ZAIKSu oraz opłat abonamentowych;
przedłużenie obowiązku składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za 2019 r. oraz wpłacenie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych do 31 maja 2012 roku.
Nasza Kancelaria oferuje kompleksową pomoc dla firm, obejmującą analizę dokumentacji, propozycję rozwiązań pod kątem obowiązujących przepisów, jak i składania stosownych wniosków o przyznanie pomocy finansowej. Zapraszamy do kontaktu 🙂
Czym się różni rękojmia od gwarancji? Kiedy dochodzić praw z rękojmi, a kiedy z gwarancji? Które z tych uprawnień najlepiej wybrać?
Rosnąca konkurencja na rynku sprawia, że w dzisiejszych czasach producenci, jak i bezpośredni sprzedawcy prześcigają się w zapewnieniu konsumentowi jak najlepszych ofert dotyczących sprzedaży danego produktu. Z kolei konsumenci są coraz bardziej świadomi istnienia po ich stronie uprawnień związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu umowy sprzedaży, zwłaszcza w sytuacji, gdy zakupiony towar posiada określoną wadę.
Nie zawsze jednak kupujący mają pełne rozeznanie w zakresie przysługujących im praw, zwłaszcza, że zakres ten jest obecnie bardzo szeroki – są to uprawnienia nie tylko z rękojmi, ale również z gwarancji. Czym różnią się od siebie te dwa pojęcia i z którego uprawnienia skorzystać?
Co to jest rękojmia, a co to jest gwarancja?
Na wstępie warto opisać te dwa pojęcia i wskazać Czytelnikowi czym się od siebie różnią.
RĘKOJMIA to uprawnienie kupującego względem sprzedawcy jeżeli rzecz posiada wadę fizyczną lub prawną.
Czym jest wada fizyczna rzeczy, a czym prawna?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; przykład: zakup dywanu przeznaczonego na zewnątrz (np. taras), który okazał się towarem przeznaczonym wyłącznie do pomieszczeń;
Nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór; przykład: zakup obuwia, które przemaka, a było przeznaczone według opisu sprzedawcy na deszczową pogodę;
Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia; przykład: ładowarka, która akurat nie nadaje się do ładowania wskazanego sprzedającemu przez kupującego telefonu;
Została kupującemu wydana wstanie niezupełnym; przykład: ekspres do kawy, który nie posiadał wszystkich potrzebnych elementów do podłączenia i tym samym prawidłowego działania;
Została nieprawidłowo zamontowania i uruchomiona, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy; przykład: pracownicy sklepu meblowego, który nieprawidłowo zamontowali kuchnię u kupującego w jego domu.
Z wadą prawną mamy natomiast do czynienia, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. Na przykład może to być sprzedaż samochodu, który okazał się być własnością osoby trzeciej, nie zaś sprzedawcy.
GWARANCJA zgodnie z Kodeksem cywilnym wiąże się z kolei ze złożeniem oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Jest to nic innego jak dokument gwarancyjny dołączany do rzeczy sprzedanej, np. przy zakupie ekspresu do kawy.
Uprawnienia kupującego z rękojmi, a uprawnienia z gwarancji
Wykonując uprawnienia z rękojmi, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może:
złożyć oświadczenie obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy (chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie);
żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wad.
Przy gwarancji możliwe żądania kupującego konsumenta określa producent (sprzedawca) w dokumencie gwarancyjnym. To od niego zależy, jakie możliwości przysługują kupującemu, może to być podobnie jak przy rękojmi, obniżenie ceny, wymiana lub naprawa.
RĘKOJMIA, A GWARANCJA – PODSTAWOWE RÓŻNICE
Gwarancja dobrowolna, rękojmia obowiązkowa
W odróżnieniu od rękojmi, gwarancja ma charakter umowny między stronami i jest dobrowolna, a jej istnienie warunkowane jest złożeniem oświadczenia przez sprzedawcę, tj. wydania dokumentu gwarancyjnego. Gwarancja jest często elementem strategii marketingowej sprzedawcy lub producenta. Biorąc pod uwagę silną konkurencyjność na rynku, obecnie praktycznie każdy producent udziela gwarancji na dany produkt. Rękojmia jest zagwarantowana każdemu konsumentowi, uprawnienia z niej wynikające istnieją zawsze.
Uprawnienia z rękojmi obejmują wady fizyczne i prawne, gwarancja – tylko fizyczne
Rękojmia obejmuje zarówno wady tkwiące w rzeczy sprzedanej, jak i wynikające z istnienia praw osoby trzeciej do sprzedanej rzeczy. Gwarancja wiąże się jedynie z wadami fizycznymi, co jednak nie zmienia faktu, że gwarant może rozszerzyć ofertę gwarancyjną również na wady prawne.
Rękojmia od sprzedawcy, gwarancja – od wystawiającego dokument gwarancyjny
Uprawnienie z rękojmi zawsze odnośni się do sprzedawcy, czyli podmiotu, z którym zawarta została umowa sprzedaży, gwarancji natomiast udzielić może producent, ale również importer towaru, jak i sam sprzedawca.
Zgodnie z Kodeksem cywilnym sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem dwóch lat (pięciu lat w przypadku nieruchomości). Z kolei czas trwania gwarancji ustalany jest przez indywidualnie przez gwaranta w dokumencie gwarancyjnym. Jeżeli termin nie został przez gwaranta zastrzeżony przyjmuje się, że gwarancja trwa dwa lata od dnia, kiedy rzecz została wydana kupującemu.
Czy kupujący może skorzystać z obu uprawnień jednocześnie?
Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Kupujący powinien również pamiętać, że w razie wykonywania uprawnień z gwarancji, bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji, albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.
Rękojmia, a gwarancja – z którego uprawnienia skorzystać?
Co do zasady rękojmia daje większe możliwości kupującemu, a czas na realizację uprawnień ma on przez dwa lata od zakupu rzeczy. Z uwagi jednak na rosnący popyt i konieczność prowadzenia przez sprzedających (producentów) akcji marketingowych, zachęcających do zakupu ich produktów, a także rosnącą walkę o klienta, gwarancja może okazać się równie atrakcyjna, co rękojmia, a nawet dawać więcej możliwości, w zależności od decyzji gwaranta.
Podsumowanie
Rękojmia to nic innego, jak odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne lub prawne rzeczy sprzedanej. Co do zasady o wiele korzystniejsza jest rękojmia od gwarancji, ponieważ jej ramy zakreślają sztywno i bogato przepisy kodeksu cywilnego, których ani sprzedawca, ani producent nie może względem konsumenta rozszerzyć, ograniczyć, ani wyłączyć. Wybór rękojmi oznacza ponadto możliwość dochodzenia różnorakich roszczeń od sprzedawcy – wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny lub zwrotu gotówki, a także bezpłatnego naprawienia towaru. Kupujący ma na wykonanie uprawnień 2 lata.
Gwarancja to z kolei oświadczenie producenta (który może być równocześnie sprzedawcą) o jakości rzeczy sprzedanej, która to rzecz może być reklamowana przez kupującego pod warunkami określonymi przez gwaranta umownie. Jest ona dobrowolna i dotyczy z reguły wyłącznie wad fizycznych rzeczy. Termin gwarancji określa producent.
rzecz nabyta w trakcie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje reżim ustawowej wspólności majątkowej, w części ze środków pochodzących z majątku odrębnego jednego z małżonków a w części z ich majątku wspólnego – najnowsze orzeczenie sądu najwyższego (III CZP 45/18)
W dniu 19 października 2018 roku Sądu Najwyższy do sygn. akt III CZP 45/18 rozstrzygnął następujące zagadnienie prawne na temat majątkowych stosunkach małżeńskich:
Czy rzecz nabyta w trakcie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje reżim ustawowej wspólności majątkowej, w części ze środków pochodzących z majątku odrębnego jednego z małżonków a w części z ich majątku wspólnego wchodzi w całości do majatku wspólnego, czy też wchodzi do tego z majątków, z którego pochodzi większa część środków na nabycie rzeczy, czy też wchodzi do majątku odrębnego jednego z małżonków i jednocześnie do ich majątku wspólnego w udziałach odpowiadających stosunkowi środków przeznaczonych z tych majątków na nabycie rzeczy?
W Uchwale w składzie 3 sędziów Sąd Najwyższy odpowiedział następująco:
Rzecz nabyta w trakcie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa, w części ze środków pochodzących z majątku osobistego jednego z małżonków, a w części z ich majątku wspólnego, wchodzi do majątku osobistego małżonka i do majątku wspólnego małżonków w udziałach odpowiadających stosunkowi środków przeznaczonych z tych majątków na jej nabycie, chyba że świadczenie z majątku osobistego lub majątku wspólnego przekazane na nabycie rzeczy miało charakter nakładu, odpowiednio, na majątek wspólny lub osobisty.
majątkowE stosunkI małżeńskiE – ROZSTRZYGNIĘCIE SN I WYBÓR JEDNEJ Z 3 KONCEPCJI
Tym samym SN rozstrzygnął od dawna istniejącą wątpliwość co do przynależności nabytej rzeczy zakupionej ze środków z majątku zarówno osobistego, jak i wspólnego. SN przyjął jedną z trzech koncepcji wypracowanych w tym temacie na przestrzeni lat zarówno przez doktrynę, jak i judykaturę, a zaprezentowanych we wniosku o rozstrzygnięcie w/w zagadnienia Sądowi Najwyższemu. Koncepcje te były następujące (cytując treść wniosku):
„Zgodnie z pierwszą, rzecz nabyta przez jednego z małżonków w czasie trwania małżeństwa w części ze środków z majątku osobistego a w części z majątku wspólnego zawsze stanowi majątek wspólny, bez względu na wartość zaangażowanych środków z tych majątków”;
„Wedle drugiej koncepcji, nabyty przedmiot należy w odpowiedniej ułamkowej części do majątku osobistego oraz do majątku wspólnego, proporcjonalnie do wartości użytych dla jego nabycia środków pochodzących z obu majątków”;
„Po trzecie, o zaliczeniu nabywanego przedmiotu do majątku wspólnego albo osobistego powinno decydować porównanie wielkości środków użytych z każdego z tych majątków. W konsekwencji, nabyty przedmiot przynależy do tego z majątków, z którego pochodzi większa część środków. Jeżeli środki z drugiego majątku są nieznaczne, stanowią nakład rozliczany zgodnie z art. 45 k.r.o. Dopiero gdy to kryterium nie może znaleźć zastosowania ze względu na brak daleko idącej różnicy między zaangażowanymi środkami, to – w braku odmiennej woli małżonków – nabyty przedmiot wchodzi do każdego z majątków w częściach ułamkowych, proporcjonalnie do wysokości zaangażowanych środków”.
Pełna treść wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego można znaleźć na stronie Sądu Najwyższego pod adresem:
majątkowE stosunkI małżeńskiE – WNIOSEK SĄDU OKRĘGOWEGO
Co ciekawe, Sąd Okręgowy w P. będący autorem wniosku opowiedział się – w przeciwieństwie do stanowiska SN – za pierwszą z koncepcji. Sąd ten podkreślił m. in.: „jasność i prostotę zasady przynależności poszczególnych składników majątkowych do określonych majątków małżonków (wspólnego lub osobistych), a także wykluczenie powstawania „hybrydalnych” konstrukcji wspólności praw nabywanych częściowo ze środków z majątku wspólnego i osobistego. Przyjęcie tego właśnie rozwiązania daje zatem znacznie większe bezpieczeństwo w obrocie i w stosunkach między małżonkami, upraszcza bowiem zarządzanie majątkiem wspólnym, a także uwzględnia funkcję tego majątku. Interpretacja wyłączająca zastosowanie w takim przypadku surogacji odpowiada postulatowi wykładni systemowej nakazującemu ścisłą interpretację przepisów przewidujących wyjątki od regulacji zawartej w innych unormowaniach; przepisy art. 33 pkt 2-10 przewidują właśnie wyjątki od formuły przyjętej w art. 31 § 1 zd. 1 k.r.o. „.
Na uzasadnienie uchwały będzie trzeba jeszcze poczekać. Na chwilę obecną na stronie Sądu Najwyższego można znaleźć krótki fragment przyszłego uzasadnienia, zgodnie z którym: „zawarcie związku małżeńskiego i przyjęcie wspólności majątkowej tworzy pewną relację między małżonkami, ale nie odbiera im samodzielności i możliwości wchodzenia w relacje cywilnoprawne z innymi osobami. Ma to znaczenie tym bardziej dla wierzycieli małżonków w sytuacji, gdy ustawodawca nowelizacją kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 200 4 r. Nr 162, poz. 1691) zniósł regułę odpowiedzialności co do zasady majątkiem wspólnym za zobowiązania zaciągnięte przez jednego małżonka, a przyjął, że majątek wspólny odpowiada za zobowiązania zaciągnięte wspólnie i zobowiązania zaciągnięte za zgodą”.
ZAKAZ HANDLU W NIEDZIELĘ I ŚWIĘTA – NOWA USTAWA już od marca 2018 roku
Z dniem 11 stycznia 2018 roku przekazano do podpisu Prezydenta RP ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta.
Co oznaczać BĘDZIE ZAKAZ handlu w niedzielę i święta?
Jednoznacznej odpowiedzi udziela art. 5 ustawy, zgodnie z którym: „w niedziele i święta w placówkach handlowych: 1) handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, 2) powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane”.
Nasuwa się zatem pytanie, czy zakaz handlu w niedzielę i święta będzie miał charakter bezwzględny, czy może znajdą się od niego wyjątki, a jeżeli tak – to kiedy i w jakim zakresie?
Miejsca wyłączone spod zakazu handlu w niedzielę i święta
Art. 6 ustawy w punktach od 1) do 32) wymienia m.in. stacje benzynowe, apteki, placówki pocztowe, sklepy internetowe, piekarnie, czy cukiernie. Ustawodawca przewidział, że będą to również placówki handlowe, których przeważająca działalność opiera się na handlu m.in. kwiatami, pamiątkami, prasą, biletami, wyrobami tytoniowymi, a także które prowadzą działalność w zakresie kultury, czy sportu. Nadto, będą to placówki organizowane wyłącznie na potrzeby jarmarków, czy też festynów. Ograniczenie nie będzie dotyczyć zakładów leczniczych.
Kiedy obowiązuje zakaz handlu w niedzielę i święta?
Jak wskazuje art. 7 ustawy, „zakaz nie obowiązuje w: 1) kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia; 2) niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy; 3) ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu. 2. Jeżeli w niedzielę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, przypada święto, przepis art. 5 stosuje się”.
Nie będzie to w związku z powyższym każda niedziela w miesiącu.
Kary za złamanie zakazu handlu w niedzielę i święta
Ustawodawca przewidział w przypadku złamania zakazu handlu w niedzielę i święta karę grzywny w wysokości od 1000 do 100 000 złotych.
